De vlier is een struik welke groot en oud kan worden.
De vlier is omgeven met vertellingen en folklore,
en was een belangrijke struik in de Middeleeuwen,
de vlier ontbrak bij geen enkele boerderij.
Tegenwoordig is er een nieuwe belangstelling
voor de vlier: vlierproducten worden vooral van
de besjes gemaakt, maar ook van de heerlijk ruikende bloesem.
Omdat het ook een snelle groeier is kan deze plant
een plaag worden in tuin en moestuin.
Voortplanting van vlier
De struik bloeit op het einde van de lente met
grote witte schermbloemen. Vlak voor het bloeien
is de vlier op zijn mooist: De bloemknoppen
hebben dan een frisse lichtgroene kleur.
Op het einde van de zomer rijpen de bessen;
ze worden dat zwart paars.
Onrijpe bessen zijn paars of licht paars en zijn giftig.
Vlier wordt vaak bij het keukenraam gepland,
vliegen hebben een hekel aan de geur van vlier.
Vlierbloesem oogsten
Vlier is pas erg laat, vaak tegen het einde van
de zomer, in bloei.
Wanneer u veel wilt oogsten van uw vlierstruik,
gebruik dan van alleen die vlierbloesem welke laat
zijn gaan bloeien. Op deze manier blijft de
opbrengst van de vlierbessen het hoogste.
Vlierbloesem snoeien
Vlier kan sterk gesnoeid worden, en verdraagt het ook.
De bessen komen alleen aan die scheuten welke die
zich in het vooraf gaande jaar gevormd hebben.
Snoei dan zodanig dat alleen het een-jarig
hout overblijft. Snoei in de winter, dan kunnen
ook de oude takken maklkelijk van de jonge takken
worden onderscheiden.
Vlier verspreiding
Vlier is in Europa en azie en Noor Amerika wijd
verspreid te vinden behalve in de sterk noordelijke
gebieden.
De bloesem van vlier cultivar Sambuca nigra ‘Purpurea’ is opvallend.
Van een afstand lijken de bloemen roze, maar het zijn dus de meedraden.
Vlier variëteit en cultivars
Peterselievlier of Sambuca nigra laciniata heeft diep
ingesneden bladeren.
Sambuca nigra ‘Aurea’ met felgroen gele bladeren heeft.
Sambuca nigra ‘Purpurea’ met donkerpaarse bladeren en
bloesems die roze lijken door de rozerode meeldraden.
Sambuca nigra ‘Marginata’, met witgerande bladeren.
Sambuca nigra porphyrophylla 'Gerda' of 'Black beauty' met donkere bladeren.
Vlier.
Vlierthee
De witte bloemen kunnen gebruikt worden voor
het maken van vlierthee.
Het overgieten van de witte schermbloemen met
kokend water, levert een honing-achtige zoete
thee op.
vlierbloesem drogen
De witte schermbloemen van vlier kunnen makkelijk
gedroogd worden: hang ze ondersteboven, ze zijn
snel droog, en bewaar ze dan in een luchtedichte pot,
gebruik ze voor de honingzoete vlierthee.
Vlierbloesem blijft op deze manier maanden goed.
Vlierpannekoeken
Giet het beslag in de koekenpan op hoog vuur
en bak de pannenkoek zoals gebruikelijk.
Doe tijdens het bakken de witte
schermbloemen in het beslag.Wederom ontstaat
een honingachtige smaak.
Sap van de vlier en vlierbessenjam
Vlierbessenjam
Van de rijpe zwartpaarse bessen kan de vlierjam
worden gemaakt, maar gebruik geen onrijpe bessen!
Wacht tot de trossen met bessen ondersteboven
hangen door het gewicht van de bessen.
De onrijpe, rode bessen zijn giftig en veroorzaken diarhee
en ook buikpijn.
De vlierbessen wassen terwijl ze aan het steeltje zitten,
ongerechtigheden verwijderen , onrijpe bessen verwijderen.
Daarna de bessen ritsen.
Vlierbessenjam met bramen
een recept voor 5 kg:
1kg vlierbessen
1kg bramen
2,5kg suiker
2 deciliter water
Kook eerst de vlierbessen met het water, zeker 10 minuten. goed roeren.
en door een zeef gieten. daarna de ongerechtigheden verwijderen.
Voeg dan de bramen toe,weer laten pruttelen, en daarna de suiker.
De schuim verwijderen met een lepel.
Giet nu de vlierbessenjam in de gesteriliseerde en brandschone potten
en sluit hermetisch af.
Vlierbessenjam met appel
voor 5 kg
2,5 kg vlierbessen
0,5 kg appel. in kleine stukjes
2,5 kg suiker
1 citroen
Eigenlijk hetzelfde als bovenstaande.
vlierbessen jam is heerlijk, maar kan wel
hardnekkige vlekken geven.
recept voor Vlierlimonade of vlierbessenlimonade
Dit is een populaire drank in Scandinavie, het heet
daar Hyldeblomst, op zijn zweeds: Fläderblomssaft.
voor 4 kilo vlierlimonade:
Een emmer vol met vlierbloesems.
2 liter water.
150 gram citroenzuur.
Maak de vlierbloesem schoon, zodat er geen vliegjes tussen zitten.
Doe ze in een pan en voeg het water toe: de vlierbloesems moeten
helemaal bedekt zijn. laat dit een hele dag trekken. Giet het vocht
af. Voeg 4 kilo suiker aan dit vocht toe en de citroenzuur.
Laat dit even koken: giet het in brandschone, gesteriliseerde flessen.
Vaak wordt deze lichtgele siroop met andere smaken gemend en
gekleurd met bijvorbeeld bietensap.
De vlier kan tot 4 meter hoog worden, hier voor het
Lavra klooster met gouden daken, Kiev, Oekraïne.
In de Middeleeuwen werd vlier als een beschermer
tegen het kwade gezien, en werd om die reden
veel aangeplant.
Vlierbessen stekken
Vlier laat zich uiterst eenvoudig stekken:
Snij een takje af , en zet dit in het water,
vlier vormt snel worteltjes.
Vlier is giftig
De bladeren van de vlier zijn giftig door
blauwzuur bevattende stoffen, en is dus
giftig voor paarden en koeien en alle
andere boerderij-dieren maar toch
kan het edelhert ervan eten.
Paarden en geiten vermijden de vlier
en zullen dus niet van de bladeren eten.
Vlierbessen op muren
Het zaad van de vlier wordt door merels
verspreidt, deze zijn dol op de besjes.
Hierdoor gebeurd het nog wel eens dat
vlier op een muur komt te groeien.
Vlier groeit op zeer voedselarme ondergrond.
Vlier: De vlierbessen na een regenbui, september
Vlier: vlierbessensap of Fläderblomssaft, tesamen met andere vruchtensappen.
In zweden en Finland is vlierbessen sap en vlierbloesemsap een
veel verkochte frisdrank. In Zweden en Duitsland is soep
van de bessen bekend en traditioneel: Fliederbeersuppe.
vlierbessen
De vlier produceert op het einde van de zomer zwarte bessen
welke door hun gewicht omlaag hangen. De kruidvlier heeft ook
zwarte bessen, maar deze blijven omhoog staan.
Vlierbessen zijn giftig , mar het gif wordt door
koken geneuraliseerd. er zijn vlier cultivars welke
bessen leveren welke productiever zijn of
meer kleurstof bevatten: 'Mammut', resp. 'Sampo'.
vlierbloesem siroop
een half pond suiker
5 bloeiende vlierschermen
1 liter water
1 citroen in plakjes
Knip alle groene stengeltjes weg, zet de schermen met
de citroenplakjes en het water in een grote pan een dag weg.
Zeef daarna door een thee doek, het vocht koken met de suiker.
kook tot alle suiker weg is.
