kruisbes of stekelbes






Sloot | Waterplant | Levend Voer | Noordzee | Worm Slak | Vlinders | Kever | Spin | Vogel | Tuin | groenten | overige
Bomen A-L | Bomen M-Z | Kruiden | Wilde planten A-D | Wilde planten E-M | Wilde planten N-S | Wilde planten T-X | Klimplant | Varen | Zwam | Korstmos |


Kruisbessen of stekelbessen


Kruisbessen of stekelbessen zijn zure bessen welke
vaak in moestuinen gekweekt worden.
Deze bessen zijn er in de kleuren groen, rood, geel
en wit. Soms zijn kruisbessen ook in de betere
groentenwinkel te koop is. Het gehalte aan
vitamine C neemt toe naarmate de bessen rijper zijn
Ze hebben een kort seizoen, midden juni tot begin augustus.
De teelt van kruisbessen is een onzeker gebeuren, en
erg afhankelijk van het weer. In Nederland zijn kruisbessen
maar beperkt op de markt maar verkrijgbaar, Belgie heeft
een veel ruimer aanbod. In moestuinen worden met name de
groene kruisbessen veel gezien, meestal niet meer dan 1 struikje
per veld.


kruisbes
De rode kruisbes 'Pax', een commercieel ras met hoge opbrengst.


kruisbessen in de moestuin


Kruisbessen groeien aan kleine struikjes welke niet veel hoger
worden dan een meter. de struikjes zijn bezet met stekels.
Kruisbesstruiken worden niet uit zaad opgekweekt maar gestekt,
enten komt ook voor maar dan vooral in de commerciele kleinfruitteelt.

kruisbessen snoeien



De mooiste, dikste en lekkerste kruisbessen groeien aan de jongste
scheuten. Snoei aan het einde van de winter.

kruisbes en Amerikaanse kruisbessenmeeldauw


Amerikaanse kruisbessenmeeldauw produceert bruine blaadjes
aan de top van scheuten; deze blaadjes zijn dan wit
bepoederd. Knip de hele betreffende tak weg.
Op deze manieren blijven de vruchten vrij van aantasting.
Deze takken niet op de composthoop gooien.
Blijft er ondanks het wegsnoeien nog steeds infecties
optreden vervang dan de hele plant door een ras wat
kruisbessenmeeldauw resistent is.

jostabessen



Dit is een kruising tussen de kruisbes en zwarte bes en
is te zuur van smaak voor directe consumptie.
Deze bes is het beste als jam bes of voor de limonade.
De bes is beperkt op het einde van de zomer te krijgen .




kruisbes
De kruisbes is er in verschillende kleuren.



kruisbes cultuur



Vanaf de 19de eeuw ontstaan er met name in Engeland
kruisbesverenigingen. Op de hoogtepunt van
de cultuur waren er in Noord-Engeland honderden
kruisbes verenigingen. Maar op dit moment
zijn er nog negen over, met name rondom
. Cheshire.


beoordeling record kruisbessen

Het gaat om het gewicht per kruisbes.
Bedenk dat deze kruisbessen zo groot
als eieren kunnen worden!
Daarnaast naar kleur; (wit, geel, groen en rood),
Opvallend is dat het niet zozeer naar schoonheid
is die beoordeeld wordt:; het is voldoende
als de schil intact is. ook dubbele (versmolten)
exemplaren zijn geldig.
het wereld record is een kruisbes van bijna
60 gram.

kruisbes geheimen

Dit zijn enkele tips om van kampioens kruisbessen te kweken :
De takken moeten de vorm van een paraplu hebben :
dus laag en vlak hangen.
de kruisbessen worden aan de bovenkant dus door de
takken tegen de regen beschermt , en hangen dan omlaag:
Ze kunnen niet door de stekels beschadigd raken.
Loop niet over de wortels: kruisbessen wortelen ondiep.
De kruisboom struiken staan 1 meter van elkaar af, in
een houten of metalen doos , waaromheen netten zijn gespannen.
Vogels houden niet allen van de bessen ,
maar ook van de knoppen van de bloemen.
Kruisbessen moeten tegen overmatige zon
worden beschermd , maar ook overmatige regen :
dit doen de bessen barsten. Wanneer een kooi
voor de kruisbes wordt gebouwd doe dit dan voor
dat er een struik staat of zonder
de wortels te beschadigen,
want kruisbesstruiken verdragen dit niet.

stekelvrije kruisbes

Kruisbessen zijn ook zonder stekels te krijgen,
maar de rassen welke nu te krijgen zijn (Captivator'
en 'Spinefree') hebben zeker niet de gewenste smaak.

kruisbessenjam



Kruisbessen bevatten veel pectine, en lenen zich daardoor
uitstekend voor het inmaken. De sinaasappels
of citroenen hoeven niet in de jam en eventueel
kan ook alleen de geraspte schil worden toegevoegd.


1 kilo gewone (kristal)suiker
1 kilo kruisbessen
eventueel :2 sinasappels of citroenen.

Het schoonmaken van de kruisbessen gebeurd door het
kroontje en het steeltje eraf re halen.
Laat in een grote pas op een dun laagje water
voorzichtig koken, voeg de suiker pas toe als de
kruisbessen zacht zijn. Roeren! pas op , water
wat zoveel suiker bevat kookt pas bij veel
hogere temperatuur!
De potten dienen brandschoon te zijn, en kokend heet.
Vroeger werden ze dan met een beetje soda gekookt,
zet de hete potten op een scone handdoek, en vul de
potten met de kokend hete kruisbessen/suiker mengsel.
Doe meteen de deksel erop, en draai de potten om.

onrijpe kruisbessenjam


KruisKruisessen raken de pectine kwijt bij het rijpen.
Daarom is jam welke gemaakt is van onrijpe kruisbessen
steviger dan die van rijpe. Laat bij onrijpe
kruisbessen dus de citroen weg, onrijpe kruisbessen
zijn al erg zuur van zichzelf.