De jeneverbes is een kleine veelvoorkomende boom
of struik, welke vooral op arme en zandige
gronden voorkomt. De jeneverbes is een bekende
verschijning op de heide.
Oude exemplaren kunnen 6 meter worden en zeer oud.
De jenever bes is erg tolerant als het gaat om bodem en
klimaat, en is op heel het Noordelijk halfrond te vinden.
vogels en de jeneverbes
Vogels maken graag een nest in de altijd groene jeneverbes.
De stekels bieden dan bescherming.
En ze eten graag de diepblauwe zaden. De rijping van de zaden
is langzaam, na de winter verkleuren ze diepblauw.
Zowel de merel als de kramsvogel lust de jeneverbes graag.
verspreidingsgebied van de jeneverbes
De Jeneverbes heeft een biezonder groot verspreidingsgebied.
De jeneverbes is een van de meest voorkomende planten op aarde.
Jeneverbes komt boven de poolgrens voor, bijvoorbeeld in
Zuid-Groenland en Alaska, en is een van de weinige natuurlijk
voorkomende bomen in ijsland.
De Zuidgrens is de Sahara, en de woestijnen van Midden Azie,
hoewel de Juniperus tot diep in het Atlas gebergte voorkomt.
In de Karakoram-range en Himalaya komt Junperus communis
tot ver boven de 3000 meter voor.
Jeneverbes bomen in het enige jeneverbesbos in Nederland,
grenzend aan Park de Hoge Hoge Veluwe.
Jeneverbes in November op een mistige dag,
het zelfde bosje als boven.
vermeerdering van de jeneverbes
Vermeerderen kan uit zaad, maar zo wordt dat zelden gedaan:
Het zaad doet er erg lang over om te ontkiemen.
Het heeft een voorkiem periode met koude nodig
om te ontkiemen. Ook : slechts 17% van de bessen
bevat zaad. Deze zijn eenvoudig te scheiden van
de zaden welke geen zaad bevatten: ze drijven namelijk.
In het najaar of voorjaar wordt stekken afgesneden en in
de grond gedaan. Jeneverbes heeft de neiging om
chaotisch te groeien en moet om die reden elk jaar
gesnoeid worden, waneer het belangrijk is om
rechtopgaande struiken te krijgen.
sneeuw op de jeneverbes
Wanneer er een zwaar pak sneeuw op een jeneverbes
ligt is het verstandig deze sneeuw met een bezem
weg te schuiven. Sneeuw vervormt de takken.
jeneverbes is tolerant
Jeneverbes groeit op bijna elke grondsoort, is tolerant
voor droogte en extreem bestand tegen vorst. Jeneverbes
wordt niet door insecten aangetast, de stekels beschermen
tegen schapen en verwante dieren. Het bladerdak van
de jeneverbes laat geen licht door en is daardoor onkruid
werend. Het enige waar jeverbes niet tegen kan
is schaduw, jeneverbes groeit allenstaand, in de zon
jeneverbes ziektes
Jeneverbes - mineermot deze heeft in de vorige eeuw veel
schade aan de jeneverbessen toegebracht, maar is al
weer over maximum heen, Het motje heeft drie
wit-zwarte banden op de rug.
Daeborneris marginella of Daeborneris.
Deze mot tast vooral de Chinese jeneverbes aan, maar
wordt ook op de gewone jeneverbes waargenomen.
De mannelijke bloemen blijven bij regen gesloten(E ), de pollen worden
door de wind verspreid en kleven vast op de vrouwelijke bloem,
en bevruchten deze.
Tijdens regen blijven de kegels van de jeneverbes gesloten. (D )
De jeneverbes met zaden in diverse stadia van rijping.
Gebruik van de jeneverbessen
De bessen bestaat voor een derde uit suiker en 1% uit
jeneverbesolie. Jeneverbesolie heeft behalve een
typische smaak ook een conserverende werking.
Jeneverbes staat aan de basis van de jenever,
maar ook de gin.
oogsten van de jeneverbessen
De jeneverbessen worden op het einde van de zomer
geoogst, hoewel dan niet alle bessen rijp zijn.
Ze worden geoogst met de hand , waarbij de hand
beschermd is door een handschoen van
ondoodringbaar materiaal. Doordat jeneverbes
klein is en weinig weegt , is een kilo jeneverbessen
oogsten een langdurig werkje.
Er zijn mannelijke struiken met alleen mannelijke
gele bloemen, deze proceren stuifmeel.
En er zijn struiken met alleen groene,
vrouwelijke bloemen.
De jeneverbes en de verzuring
De zaden van de jeneverbes ontkiemen niet in zure grond. En ook
is het zo dat de Jeneverbes in symbiose leeft met een schimmel
welke niet goed in een zure bodem groeit, en dan groeit de
jeneverbes ook niet.
Het aantal jeneverbessen neemt hierdoor af.
Omdat de jeneverbessen een lange rijpingstijd hebben
zijn rijpe en onrijpe bessen naast elkaar te vinden.
jeneverbessenhout
Jeverbes hout is vooral taai, maar niet hard. Meest opvallende
eigenschap is het niet door insecten wordt beschadigd omdat
het voor insecten giftig is, net als taxus. Het hout
heeft een cederachtige geur. Deze geur behoudt het vele
jaren. Jeneverbes hout wordt vooral gebruikt voor het
roken van worst. Jeneverbes hout wordt ook gebruikt
om tonnen van te maken waar bijvoorbeeld
azijn of jenever in wordt gewaard. Het hout deelt dan
zijn typische geur met het product.
Jeneverbes werd in de Middeleeuwen gebruikt om lepels
van te maken.
jeneverbessen, zuurkool of sauerkraut
Traditioneel bestaat zuurkool uit een stampot van
aardappelen , zuurkool en spekjes. Typische kruiden
zijn kruidnagel en vooral jeneverbesen.
De spekjes kunnen gebakken worden of gekookt.
De zuurkool wordt meestal gekookt, maar soms rauw
door de aardappel heen gedaan. Nederlands is om
rookwordt toe te voegen.
Elzasserzuurkool, Choucroute
Elzasser zuurkool of Choucroute heeft naast
jeneverbessen ook laurier, knoflook en wittewijn.
Zuurkool van de supermarkt wordt minder zuur en zout
wanneer het een halfuur in koud water heeft gestaan.
jeneverbessen inmaken
Jeneverbessen worden veel gebruikt bij het inmaken,
en de bedoeling is dat ze dan ook worden opgegeten.
Augurken en zilveruitjes , gebruik behalve jeneverbessen
ook mosterdzaad, dille , en teentjes knoflook, maroraan takjes.
jeneverbes en het graf
De jeneverbes wordt vaak als grafbedekking gezien:
onderhouds arm, en een lange levensduur. Ook is de
jeneverbes konijnbestendig.
De jeneverbes biedt bescherming tegen het kwaad.
De jeneverbes dient niet in de schaduw van een
boom te staan: jeneverbes wil veel licht.
Alternatieven voor taxus zijn cypres , taxus en
slanke coniveren.
jeneverbesthee
Doel een afgestreken theelepel verpulverde jeneverbessen
in een glas kokend water, laat dit dan
10 minuten trekken.
Jeneverbesthee is sterk van smaak.
Om deze reden wordt het vaak met andere
kruiden gemengd zoals munt.
jeneverbes en Kneipp kuur
In de originele Kneipp kuur duurde de kuur een maand
nam de beoefenaar elkaar dag 1 gerijpte jeneverbes
tot zich, en dan de volgende dag nog een. tot dag 15.
Vanaf die dag weer een bes minder tot het einde
van de maand. Dezxe kuur is waarschijnlijk giftig,
en in ieder geval zeker niet gezond. Daarna onstonden
er veel varianten op dit thema, maar met minder
jeneverbessen.
jeneverbes in olijfolie
Doe rijpe jeneverbessen in een bakje olijfolie
in de koelkast trekken. Deze olie is heerlijk
en voor heelveel doeleinden geschikt.
Als marinade voor olijven kunnen er heel
veel andere ingredienten worden bijgevoegd,
zoals steranijs en peperkorrels.
azijn
Azijn kan met kruiden van smaak worden voorzien:
balsamico-azijn Balsamico-azijn ontstaat uit het sap (most)
van Trebbiano-druiven welke daarna gefermenteerd worden, en ingekookt tot een dikke vloeistof..
dragonazijn in de azijn worden enkele dragonblaadjes gelegd,
erg geschikt voor Bearnaisesaus en Worchestersaus.
tijmazijn de azijn wordt verkregen door tijmtakjes in een fles natiuurazijn te doen.
mierikswortel mierikswortelazijn is een middel
om mierikswortel in te maken: alleen de mierikswortel raspen en schillen,
nooit verhitten, dan is de smaak weg.
laurierazijn Enkele laurierbladen worden azijn ingelegd,
vaak wordt ook nog rozemarijn, jeneverbes en mosterdzaad toegevoegd en gebruikt voor het inmaken.
rozemarijnazijn Doe een takje rozemarijn in een fles azijn,
dit geeft een betere smaak dan tijmazijn.
inmaakazijn Doe 10 jeneverbessen, een takje rozemarijn,
mosterdzaad en zwarte peperkorrelsin een fles natuurazijn.
borago-azijn Dit is blauwe frissmakende azijn ,
welke zeer eenvoudig te maken is door de bloemblaadjes in een fles natuur azijn te doen.
rode azijn.
Deze azijn wordt getrokken uit de rode bloemen van de pimpernel.
basilicum en azijn, balsamico-azijn
Basilicum en jeneverbessen zijn uitstekend geschikt
om aan azijn toe te voegen, een vaak geziene
combinatie in balsamico-azijn.
Zoals gezegd, de bloemen van de jeneverbes zijn klein
en groen en omgeven door schutbladeren B .
De bloemen bestaan uit 3 zaadknoppen A .
Deze zullen tesamen uitgroeien tot een groene en later een rijpe
blauwe besC . Het rijp worden van de bessen duurt meer dan een jaar
en aan dezelfde boom bevinden zich dan bessen met verschillende kleur.
De comeback van de Jeneverbes
Ooit was de jeneverbes veel voortkomend in Belgie
en Nederland, maar het bestand is langzamerhand
steeds kleiner geworden : Er verdwenen veel
jeneverbes bomen door ontginning en
brand, en er kwamen geen nieuwe boompjes bij.
Een echte reden voor dit laatste is niet duidelijk.
Aan deze laatste ontwikkeling lijkt nu een
halt gekomen te zijn, er worden dit jaar 2011
tijd weer meer boompjes gezien, mogelijk
komt dat vooral doordat de verspreiders
van het zaad hiermee actiever zijn.
stekelige struiken
De volgende struiken kunnen als beveiliging
tegen dieven dienst doen. Ze worden meer dan
een meter hoog, en groeien op elke grondsoort.
Ook vergroten ze het dierenleven in de tuin.
Jeneverbes bomen in het enige jeneverbesbos in Nederland,
Jeneverbes in November op een mistige dag,
De jeneverbes met zaden in diverse stadia van rijping.
Omdat de jeneverbessen een lange rijpingstijd hebben 
