Een veel voorkomende mees, met een zwarte kop en witte wangen .
Deze vogels hebben een heldere roep.
Biezonder aan de koolmees is dat het zijn levenswijze aan die van
de mens heeft aangepast en daardoor ook succesvoller is geworden.
Van nature eet de koolmees grote hoeveelheden insecten, met name
kevers en rupsen en eet ook veel zaden,
zoals beukenoten en bessen .
koolmees zang
Koolmezen kunnen tientallen verschillende roffels en
korte liedjes produceren. In het voorjaar wordt het
vrij eenvoudig: het mannetje heeft maar 1 roep:
Hoort het vrouwtje dat dan veranderd haar
hormoonhuishouding, tijd voor de voortplanting.
Slabbekom onderzoek naar het repertoire gedaan:
Koolmezen gebruiken in de stad een ander repetoire
dan in het stille bos. In de stad gebruiken koolmezen
minder lage tonen , er zijn daar door het verkeer
al veel lage tonen.
Koolmees in de tuin
Koolmezen zijn alleraardigste nestkast broeders, en het is
een genot het aan en af vliegen gade te slaan. Koolmezen
broeden de eieren in twee weken uit, een legsel bevat ongeveer
7 eieren. De jongen worden gevoederd met vooral rupsen.
Koolmezen zijn makkelijk te lokken en te behouden in de tuin.
Het is niet echt moeilijk om ze handtam te maken,
een koolmees kan maar moeilijk weerstand bieden
aan een rups
Koolmezen krijgen nageslacht als er op dat moment
veel rupsen te vinden zijn.
Door klimaatverandering wil dit nog wel eens mislukken .
Koolmezen uit het boek: ‘Birds of Europe’
door John Gould (1804 – 1881).
onderscheid mannentje en vrouwtje
Ze lijken nogal op elkaar , de geslachten van de
koolmees, maar mannetjes hebben een brede zwarte
stropdas, bij het vrouwtjes is deze dun.
koolmees in de winter
Koolmees wordt in de winter vergezeld door de pimpelmees
In de winter eet de koolmees elke dag ongeveer zijn eigen
gewicht aan voedsel, wat een probleem is tijdens
landurige vorst en sneeuw.
en groenling. Alleen koolmees en pimpelmees kunnen
omgekeerd aan verbolletjes hangen.
In de winter gebruiken koolmeesjes soms
nestkasten om de nacht door te brengen.
Kuifmees, Zwartemees en zwartkopmees op een oude plaar
van Jac.P..Thijse uit het fin du siecle.
Een pimpelmees hangt aan een mezenbol.
mezenbollen of vetbollen maken
Een uitstekend middel om mezen te lokken is
ze een mezenbolletjes te geven in de winter.
Het basis recept is :
een halve kilo ossegal of frituurvet (zonder zout)
met 1 kilo zaad: bijvoorbeeld: maandzaad ,mais
paardengraan, zonnebloempitten, en hennepzaad.
Goedkoop is: Gerst, paardengraan, haver en mais.
Verwarm het frituurvet totdat het gesmolten is,
verder verwarmen is zeker niet nodig. Voeg het
zaad toe, en giet het mengsel in een kopje of
in een leeg blikje, ook kan een bloempot vol
gieten. Maar leg er eerst een draadje wol in.
Klaar!.
Kostprijs is ongeveer 2 euro per kilo, dat is
ongeveer 10 x zo goedkoop als Intratuin.
Zonnebloemhoofden
Net zo goed zijn uitgebloeide zonnebloemen,
ophangen aan de stengel.
pindakaas en koolmezen
Met name koolmezen zijn dol op pindakaas, maar
geef ze alleen pindakaas van echte pinda's
(Fair trade bijvoorbeeld), en niet de pindakaas van
albertheijn en Calve, deze bevatten transvet.
Deze vetsoort is niet geschikt voor vogels
(obstipatie) maar trouwens ook niet voor mensen
(hart en vaat ziektes). Meer hierover bij: pinda
vogels voeren in de winter
Voederen is alleen nodig van kerst tot maart,
daarvoor en erna heeft de natuur genoeg aanbod.
Vooral bij langdurige sneeuw of strenge vorst is
voeren een goed idee.
Het beste voer zijn zwarte zonnebloempitten,
ideaal voer voor mezen en vinken. Ook goed:
Fruit, met name halve appels en druiven.
Interessante vogels komen door meelwormen te voeren:
boomkruiper, roodborstje, winterkoning,
pimpelmees.
Zaad: geef alleen fijn zaad.
Geef niet: melk, zoute pinda's, suiker, boter.
Koolmezen, pimpelmezen en de huismus verzamelen zich
bij een voederhuisje.
De Schoolplaat "vogels in de winter" is van Koekkoek.
Een koolmees op een aquarel van Thornburn.
nestkastje voor koolmezen.
nestkasten, mezenkasten
De nestkasten zijn eenvoudig zelf te maken.
Hang ze meer dan 2 meter boven de grond,
de invliegopening richten naar het Noorden
of Oosten. Bij een kastje met een plat dak
dient op het dakje asfalt papier of een
andere waterbestendige laag aangebracht te zijn.
De grootte van de invliegopening bepaald de vogel
welke gebruik gaat maken van de nestkast.
invliegopeningen nestkastjes
zwarte mees 25 mm
glanskop 25 mm
matkop 25 mm
Pimpelmees 28 mm
Kuifmees 30 mm
Koolmees 32 mm
Boomklever 32 mm
Bonte vliegenvanger32 mm
Huismus 35 mm
Ringmus 40 mm
Spreeuw 45 mm
Grote bonte specht 50 mm
platen en illustraties van Jac.P.Thijsse
Op deze website zijn vele platen van
Jac.P.Thijsse te zien, een selectie:
Op deze website zijn oude afbeeldingen uit biologie
en zoologieboeken te vinden. De afbeeldingen zijn
beschermd door middel van een onzichtbaar
watermerk. Alle afbeeldingen zijn van (ver)
voor de tweede wereldoorlog. Onderstaande is
een selectie, er zijn er in totaal 400, verspreid
over meer dan 700 webpagines.