De Jacobsvlinder is een mooie mot, welke gedurende
de hele zomer te zien is. Het dier is giftig omdat het
gif (pyrrolizidine) van de Jacobskruiskruid bevat ,
waarmee de Zebrarups zich voedt.
Duinkruiskruid, de St Jacobsvlinder met eierleggend vrouwtje en
met de bijbehorende zebrarups in duinlandschap, op de grond
de poppen. Een plaat uit Thijsse en Heimans: In de duinen (1899).
de kleuren van de Jacobsvlinder
De vleugels bestaan uit een donker groene of zwarte
achtergrond met rode vlekken. Dit is een waarschuwingsteken
dat het dier giftig is.
gedrag van de Jacobsvlinder
In het voorjaar kan de vlinder massaal aanwezig zijn in de
duinen. Ze verzamelen honing uit Koekoeksbloem
en het Maarts viooltje.
Begin juni verzamelen de vlinders zich bij het St Jacobskruiskruid.
Op dat moment is het Jacobskruiskruid nog niet in bloei en groeit
net boven de grond. De eitjes worden op het blad gelegd.
Na tien dagen komen de rupsen te voorschijn. Op een plant
kunnen tot dertig rupsen voorkomen. Kannibalisme onder de
rupsen komt veel voor. Doordat ze waarschuwingskleuren hebben,
sterk giftig zijn en vies smaken hebben ze van vogels niets te vrezen.
De rupsen trekken zich eind augustus terug in de zandgrond, en
verpoppen zich daar uiteindelijk in mei weer tot Jacobsvlinder.
Tijdens het verblijf in de grond lijken de poppen enigzins
op konijnekeutels.
jacobsvlinder is een dagactieve nachtvlinder
Wat een nachtvlinder is of een dagvlinder heeft
vooral met de vorm van de sprieten te maken,
bij een dagvlinder eindigen ze in een
knopje, bij de nachtvlinders zijn ze lang.
De vleugels van een nachtvlinder
hebben in opgevouwen toestand camouflage
kleuren. Er zijn veel nachtvlinders welke
ook overdag vliegen , zoals de gamma-uil, jansvlinder en de kolibrivlinder,
Spaanse vlag ,jacobsvlinder en Rietvink .
Nachtvlinders worden ook 'macros' genoemd.
jacobsvlinder en jansvlinder
De jacobsvlinder wordt soms verward met de jansvlinder:
de jacobsvlinder heeft rode strepen,
de jansvlinder rode ballen.
verspreiding jacobsvlinder
De vlinder komt daar voor waar ook het st janskruid
voorkomt, en dat is in een grot deel van de wereld:
Europa en Azie, maar is in gevoerd in Australie
en Nieuw-Zeeeland en Noord Amerika om het
jacobskruiskruid te bestrijden.
De zebrarups is een effectieve vijand van het Jacobskruiskruid.
De rups bevat grote hoeveelheden pyrrolizidine en is daardoor
oneetbaar voor vogels. De zebrarups hoort bij de Jacobsvlinder
en is alleen op het Jacobskruiskruid te vinden. De rups sceletteerd
de plant tot op de stengel , maar wonderlijk genoeg overleeft
het kruiskruid dit meestal, er treedt vaak volledig herstel op.
jacobsvlinder en zebrarups op een gravure van
jacob admiral (1688-1770), welke de naamsverwantschap moet
hebben aangesproken.
platen en illustraties van Jac.P.Thijsse
Op deze website zijn vele platen van
Jac.P.Thijsse te zien, een selectie:
