Zeewier zijn algen, welke aan de bodem vastzitten.
Ze kunnen langs de kust gevonden , met name bij laagwater,
in rots en strandpoeltjes, en zijn nuttig in zoutwater
aquaria. Ook zijn alle zeewieren eetbaar. De bekendste komen
hier aan bod.
Indeling van het zeewier
Het zeewier wordt in driegroepen verdeeld:
- De groenwieren, waarvan het zeesla de bekendste is,
Dit wier komt alleen vlak onder het oppervlakte
voor, en groeit snel.
- Het roodwier kan met veel minder licht toe, en
komt in de dieper gedeeltes voor. Dulse is de
bekendste vertegenwoordiger.
- Het bruinwier heeft als belangrijkste vertegenwoordiger
het Reuzenkelp. Bruinwieren zijn de meest
vorkomende wieren.
een schitterende rotspoel,
met blaasjeswier en zeesla (ulva).
Deze zeewieren kunnen op rotskusten worden gevonden:
1 vingerwier is alleen zichtbaar tijdens eb, het sublittoraal.
2 Blaasjes wier komt veel voor, vastzittend op rotsen en zeeweringen.
3 Roodwier heeft bladerachtige structuur en komt veel voor
Ulva latissima of zeesla is een zeer snel groeiend
groen zeewier met dunne,kwetsbare en bijna transparante
bladeren. Deze bladeren raken makkelijk beschadigd.
Het kan worden gegeten, en heeft een nootachtige, zout-
zoete smaak. Het kan worden gevonden op de Pier van Ijmuiden.
Ulva groeit ook goed en snel in het Noordzeeaquarium,
het verwijdert veel nitraat uit het water.
dulse
Dulse, purple laver(Palmaria palmata) is een rood zeewier, populair
in zeesalades. Het is met een steel verbonden aan de ondergrond. Dulse
groeit snel , en vormt mooie bladeren in het aquarium. Dulse wordt
geoogst bij laagwater in de zomer. Het is erg lekker en vormt de
basis voor zeewier salades.
Zeewier in de Oceanen
Hier wordt de Kelp veel groter, en groeit door totdat een storm het
afbreekt, lengtes voor Reuzekelp (2)zijn dan 35 meter of meer.
Dit bruinwier zit dan aan de rotsige ondegrond vast met een houvast.
De dominerende soort is het Reuzekelp , meer naar het noorden toe
is het perennerende kelp (Laminaria groenlandica)(3) de overheersende
soort. Stierkelp (Nereocystis luetkeana)(3 en 4)komt voor in
het Oosten en Noorden van de Grote Oceaan en heeft een grote
blaas welke het drijvend houdt, (4) is een jong exemplaar.
De voortplanting van Kelp
De hierboven beschreven soorten Kelpsoorten behoren tot het geslacht
Laminariales of Kelp. De Kelp bestaat uit diploid weefsel, dat wil
zeggen dat de chromosomn uit twee gelijke delen bestaan. Bij de
voortplanting splits het chromosoom zich in deze twee delen , welke
zich dan verspreiden. Deze delen worden gametofyten genoemd en kunnen
door de zee zwemmen. Ze vormen op zeebodem kleine plantjes welke sperma
en eicellen produceren. Uit een bevruchte eicel ontstaat
vervolgens een nieuwe kelp, met weer diploid weefsel.
Een en ander is analoog aan de voortplanting van varens.
Algenwoud in de Oceanen
Het getoonde Sargossawier (1) is een alg, geen wier.
Het vormt een algenwoud tussen Afrika en Azie, midden in de Oceaan.
Sargossawier is dus niet verankerd en kan alleen in gebieden
voorkomen waar er geen overheersende windrichting is.
Ook Sargossawier is vol met kleine zeebewoners, bijvoorbeeld
de Paling, welke als glasaal in het sargossawier het leven begint.
De maan breekt de wolken uiteen;
en stromende uit die wel breken
kolken en kreken, gletschers en meren
naar alle verten uiteen.
de aarde is klein en alleen,
een slingerend schip in het ruim,
dat zich stampend en schuin
overstag gaand in doodsangst
kampende boven houdt
op het kolkende water des donkers
onder het stormende schuim.
ik lig in het ruim naast een vrouw.
haar borsten rijzen en dalen;
zij slaapt, zij denkt nu alleen
in haar dromen aan het geluk;
hoe vredig haar ademhalen:
zij weet niets van den nood
van ons schip, zij hoort
de seinen niet gillen
noch het angstige fluiten
driemaal, als een signaal
van den dood.
gun mij nog twee uren slaap,
ik kan zo niet blijven waken.
- neem dan nu afscheid van haar,
misschien zult gij den morgen niet halen,
tenzij in een ander land.
ik schuif mijn hand in haar hand
- zie, even beven haar wimpers -
zo liggen wij naast elkaar
als tweelingen, sluimrende kindren.
zullen wij elkaar niet meer vinden
dan zij mij dood - of ik haar?
Marsman
Elke wiersoort heeft een voorkeur voor de diepte
blaasjeswier
Blaajeswier(Fucus vesiculosus), een bruinwier met olijf
bruine blaasjes, is waarschijnlijk de bekendste van
alle zeewieren, en bedekt grote delen van zeeweringen,
in de laag tij zone.
Het vormt banken met drijvende planten waartussen veel
kleine en jonge zeedieren beschutting vinden.
Blaasjes wier bevat veel jodium en wordt hiervoor geoogst.
Het jodium zou de gezondheid bevorderen.
Maar regelmatige inname van jodium kan ook een schildklier
ziekte doen ontstaan.
Zeesla
Zeewier in de Noordzee
Zeewier vormt met name rondom de waddeneilanden onderwater
grote wouden, welke rijk zijn aan leven. Het Vingerwier vormt
de basis van de Kelpwouden van VingerKelp in de Noordzee.
Kelp is verankerd met een houvast aan de losse
zandige zeebodem. Tijdens stormen kan het vingerwier loskomen
van de ondergrond en zich weer verder vestigen. Of aanspoelen
op het strand. Visserij is een bedreiging voor deze wouden,
de netten beschadigen het kelpwoud, de Kabeljauw wodt weggevangen.
Het wegvangen van Kabeljauw door de visserij laat
het aantal zeeegels toenemen , welke zich aan het zeewier tegoed doen.
Kelpwouden zijn de broedkamers voor veel soorten vis, en het
verdwijnen ervan in de Noordzee is een van de redenen van de
afname van de vis in de Noordzee, kelpwouden zijn oases in de
Noordzee, waar kwetsbare soorten een schuilplaats vinden.
Vingerwier
Vingerwier (Laminaria digitata) vormt kelpwouden langs de Noordzee
eilanden, het biedt daar beschutting aan de kleine zeedieren.
Net als de andere zeewieren kan het verzameld worden bij laagtij.
Vinger wier is net als alle zeewier eetbaar , maar ook lekker.
Haring achtervolgt door Schelvis en Kabeljauw boven een veld
van Vingerwier. Een plaat uit 1880 van Heinrich Harder.
1 Kabeljauw
2 Haring
3 Schelvis
4 Vingerwier
Schelvis is kleiner dan Kabeljauw en heeft een puntige
eerste zwarte rugvin. Het wegvangen van de Kabeljauw heeft
een toename veroorzaakt van die dieren welke het
Vingerwierwoud voor de kust aantasten.
een plaat uit 1870, de bekendste zeewieren uit de Atlantische oceaan:
Alle zeewier is eetbaar, de volgende zijn ook lekker:
Nori (Porpyra)
Nori heeft een paddestoelen smaak, en is in veel gerechten
te verwerken, zoals soep en vooral sushi. Te koop als
gedroogde, groene velletjes zeewier.
Iers mos (Chondrus crispus)
Een zeewier wat carrageenan bevat, een verdikkingsmiddel in
ijs en melk. Ook wordt het gebruikt bij de bereiding van
wijn en bier.
Dulse
Dulse wordt in gedroogde vorm verkocht en dient even kort te
worden gekookt, is dan erg lekker. Kan ook vers gegeten worden,
als garnering in salades bijvoorbeeld. De soort doet het goed
bij schelpdiergerechten
Wakame
Smaakt sterk naar oester en kan vers in salades verwerkt
worden of soep, of ook gefrituurd. gebruik met mate.
Zeespagetti of zeeboontje
Het zeeboontje (Himanthalia elongata) is erg geschikt
als zeegroente, het is een draadvormig bruinwier.
Dit wier heeft een sterke vissmaak en wordt daarom
gebruikt in vis gerechten, soep en samen met zeevruchten.
Zeespagetti is ook geschikt als garnering bij salades.
Kombu of kelp
De Atlantische kelp wordt veel in de Japanse keuken als
groente, met een frisse smaak.
Zeesla
Zeesla (Ulva lactuca) is een zeer dun bladvormig groenwier.
De grote doorzichtige bladeren worden vaak fijngehakt
of als omhulsel gebruikt bij visgerechten.
Zeegroenten
Zeegroenten zijn eetbare planten welke in
de buurt van de zee groeien.
De volgende zeegroenten, samen met recepten,
zijn op deze website te vinden:
Blaajeswier(Fucus vesiculosus), een bruinwier met olijf
