Dit schelpdier is gepantserd met een dikke
schelp en leeft onder het zand van de
waddenzee. De kokkel is verschillend van
de andere schelpen op het strand door de
lengtegroeven. De kokkel staat met 2 buizen
of syphons in verbinding met het water:
een buis voert het water aan, de andere
voert het gefilterde water weer af.
Op de uiteinde van de buizen of syphons
zitten lichtgevoelige cellen (oogjes)
waarmee vogels kunnen worden waargenomen.
De buisjes trekken zich dan snel terug.
Kokkels leven enkele centimeters onder het
oppervlakte van het natte strand en zijn
voelbaar wanneer je er met blote voeten
op loopt. Per vierkante meter kunnen het
er meer dan 100 zijn.
kokkel visserij
Kokkels zijn makkelijk te vangen met sleepnetten
en dat is dan ook te veel gebeurd totdat de
kokkel bijna verdwenen was.
De mechanische kokkelvisserij is toen gestopt
maar dat wil niet zeggen dat er geen kokkels
meer mechanisch gevangen worden: Ze worden
als bijvangst bij andere de visserij op
garnalen en schol nog steeds als bijvangst gevangen.
kokkel seizoen
12 Weken per jaar mag er gedurende 1 uur op kokkels
worden gevist. In een overeenkomst met de provincie Friesland
is er in 2010 een nieuwe regeling afgesproken, waarbij
in jaren met weinig kokkels er minder gevist wordt
dan in jaren met veel kokkelbanken. Rondom
Schiermonnikoog, Griend en Ameland mag niet gevist worden.
Daar kunnen dus onberoerde kokkelbanken ontstaan.
kokkels scheppen
Tegenwoordig wordt op het wad het kokkelvissen met de hand
gedaan, waarbij de visser een net achter zich aan trekt.
Dit kan alleen gedaan worden als het getij het toelaat,
bij eb kan dat op zandplaten in het wad, het water moet
dan niet te hoog staan. Maar er moet ook genoeg water zijn
om het zand uit de netten te spoelen.
Het kokkels scheppen gebeurd in elk seizoen, tegenwoordig
zijn er nog dertig vissers. Een ervaren visser haalt zo'n
500 kilo kokkels per dag op. De meeste kokkels zijn voor
Zuid-Europa bedoeld.
kokkels voortplanting
Kokkels planten zich tegelijkertijd voort in mei:
de mannelijke kokkels produceren sperma, de vrouwtjes
eicellen die in het zeewater worden losgelaten en elkaar
daar bevruchten , de bevruchte eicel voedt zich
dan met algen , zinkt naar de bodem en groeit
uit tot een nieuwe kokkel.
kokkels en de winter
Kokkels leven direct onder het zand in de waddenzee.
Hier hebben ze weinig beschutting tegen de vorst en
in een strenge winter overleven veel kokkels dan ook
niet. Maar dat geldt ook voor twee belangrijke vijanden:
de strandkrab en de grijze of gewone garnaal.
Dit zijn de vijanden van de zeer jonge kokkel. Het is
om deze reden dat strenge winters worden gevolgd
door een jaar met veel kokkel toename.
kokkels en vogels
Sommige vogelsdoorten aan het strand voeden
zich met kokkels: Eidereenden slikken de
kokkels in zijn geheel in, en poepen de
schelpenresten uit. De eidereenden
hebben steentjes in hun maag waarmee de
kokkels worden gekraakt (grit).
Scholeksters peuteren met hun snavel
de sluitspier doormidden, zodat de
schelphelften uiteen gaan. Een scholekster
eet er 300 per dag.
kokkels en venusschelp
De venusschelp heeft dwarse ribbels, de kokkel heeft
ribbels in de lengte.
kokkels in de keuken
Kokkels bevatten veel cholesterol, dat is ook aan de
oranje kleur te zien: dat gedeelte bestaat voor het
grootste gedeelte uit cholesterol.
En kokkels hebben ook nog eens de neiging veel zware
metalen te bevatten wanneer dat soort industrie in de
buurt is, zoals in de Oosterschelde.
Kokkels in de viswinkel.
kokkels schoonmaken
Gooi kapotte schelpen weg, schelpen welke niet
gesloten zijn ook: schelpen welke open staan even
aantikken tegen het aanrecht, waneer ze niet
sluiten weggooien.
kokkels kort koken
De bereiding van kokkels is het zelfde als van
de mossel.
Bij het koken gaat de schelp vanzelf open, kook de kokkel kort.
spaghetti alle vongole
voor 2 personen: 2 ons spaghetti, een pond kokkels
en een teentje knoflook, een takje peterselie,
olijfolie. Kook de spaghetti " a dente", giet het
water af en voeg een pond kokkels toe,
samen met de fijn gehakte knoflook en de olijfolie
doe een deksel op de pan. De kokkels gaan vanzelf open.
Dien op met de fijngehakte peterselie.
Chermoula
Chermoula wordt bij schelpen opgediend,
zoals kokkel, scheermes en mossel
1 bosje verse koriander, verwijder de stengel
4 tenen
1 eetlepel komijn
wat draadjes saffraan
3 eetlepels olijfolie
citroensap
zout, peper
Waddeneilanden
De hieronder genoemde planten en dieren zijn
alle rondom Texel, Vlieland, Terschelling
en Ameland te vinden.
Kokkels, mosselen en inktvis verwerkt tot
Thaise curry.
Kokkel neemt ongeveer 7% van de biomassa van de waddenzee in.
de kleur van kokkels.
Kokkels in zee zijn wit of bruingeel. Op het strand verkleuren
ze naar blauwgrijzig: noordzeestrand of naar bruin:
waddenzeestrand.
Het is daarbij niet eenvoudig om te bepalen hoe oud
die schelpen dan zijn: kokkels worden niet veel ouder
dan 10 jaar, maar kunnen al duizenden jaren
op het strand liggen.
Jonge kokkels hebben vlekjes op de top
>
"Van schelpen tot kalk ", een schoolplaat welke de
verbranding van schelpen tot kalk laat zien.
schelpenvisserij
Schelpen worden ook opgevist om de schelp zelf:
vroeger werd deze vooral gebruikt om er kalk van te maken:
De zogenaamde schelpkalk.
De schelpen werden in een stenen oven met
steenkoolgruis verhit. Het product wat ontstond heette
ongebluste kalk. Met behulp van water werdt dit
omgezet in gebluste kalk: een fijn soort kalk
welke vooral om te metselen nodig was. Op deze
manier voorzag Nederland zichzelf voor en deel van kalk.
Tegenwoordig worden de schelpen vooral als
isolatie materiaal in kruipruimtes gebruikt.
Tot 200.000 m3 mag er aan schelpen uit de geulen
van de waddenzee worden opgevist. 75% bestaat
uit kokkels, 4% uit wulken schelpen, het overige
vooral uit scheermessen.
En 40.000 m3 aan schelpen uit de voordelta van Zeeland.
Deze schelpenmassa wordt ook aangevuld door
schelpenafval van de mossel verwerking.
Wulken boren in kokkels een gaatje, de sluitspier
van de kokkel wordt dan verlamt en de kokkel opent zich.
Een aangespoelde schelp op het strand met een
gaatje van de wulk.
Kokkels met gaatjes zijn er in enorme hoeveelheden
op het strand en je kan er een ketting van rijgen.
Schelpen van de Noordzee en Oostzee
een plaat uit 1916, bijgewerkt
Op deze website zijn oude afbeeldingen uit biologie
en zoologieboeken te vinden. De afbeeldingen zijn
beschermd door middel van een onzichtbaar
watermerk. Alle afbeeldingen zijn van (ver)
voor de tweede wereldoorlog. Onderstaande is
een selectie, er zijn er in totaal 400, verspreid
over meer dan 700 webpagines.
