Maïs is de meest gegeten graansoort ter wereld.
Het wordt zowel direct als suikermais gegeten, maar
mais meel is in veel producten te vinden. Maisolie
is goedkoop en wordt veel in de derde wereld gebruikt.
Het mais wat hier groeit wordt vooral als
veevoer gebruikt. Maïs wat in Nederland groeit
is meestal snijmais, soms ook korrelmais
of kolvenmais, zelden suikermais. Van elke
4 hectaren van wat wordt verbouwd is er eentje maïs.
voortplanting mais
Mais is een windbestuiver waarbij de mannelijke bloemen
de vrouwelijke via de wind bestuiven:
Mais heeft de mannelijke bloemen (pluimen) in de top,
De vrouwelijke bloemen , welke de maiskorrels produceren
zitten opzij en lager aan de plant.
Tegenwoordig wordt mais alleen via inteelt vermeerderd,
dus niet via windverstuiving maar via zelfbevruchting.
Mais zaaien
De snijmaïs wordt in mei gezaaid.
Sopms wordt er gespreid gezaaid, dit dan
vooral wanneer er in het voorseizoen
veel regen valt.
Mais oogsten
In een maand tijd moet alle mais van het
veld worden gehaald en gekneusd.
De maïsplanten worden in oktober geoogst.
Een typische maiskneuzer heeft een capaciteit van
2 hectare mais per uur. De kneuzer kan
5 rijen mais tegelijk aan. Naast de kneuzer
rijdt dan een tractor met laadbak waarin
de gekneusde mais wordt geblazen.
De snijmaïs wordt op een grote hoop bewaard.
Op de hoop ligt dik plastic met daarover een
laag grond of soms gebruikte autobanden.
Zo komt er geen lucht en regenwater bij de
maïs en blijft het de hele winter goed.
Mais inkuilen
Mais wordt van september tot oktober geoogst
en dan meteen in kleine stukjes gehakkeld.
Direct daarna wordt de mais ingekuild.
Dit is dan de voorraad voor de koeien in de
winter. De kuilvoersnijder wordt gebruikt
om gras of mais te versnijden en aan de
koeien te voeren. Het vee eet dus behalve
de kolf ook de stengel en de bladeren.
voortplanting mais
Mais is een windbestuiver waarbij de mannelijke
bloemen de vrouwelijke via de wind bestuiven:
Mais heeft de mannelijke bloemen (pluimen) in de top,
De vrouwelijke bloemen, welke de maiskorrels
produceren zitten opzij en lager aan de plant.
Tegenwoordig wordt mais alleen via inteelt
vermeerderd, dus niet via windverstuiving
maar via zelfbevruchting.
mais geschiedenis
Hoewel mais een van de belangrijkste gewassen is
voor de mensheid, is de geschiedenis van mais in
nevelen gehuld. Wat duidelijk is dat al sinds de
oertijd mais door de indianen van Zuid-Amerika
verbouwd en veredeld wordt. Het huidige mais
is genetisch zo veranderd dat het niet duidelijk
is uit welk gewas mais ontstaan is, meestal wordt
er vanuit gegaan dat teosinte het oorspronkelijke
grassoort is. Maar teosinte is een kleine grassoort
welke niet eens op mais lijkt.
mais in de Middeleeuwen
Na de ontdekking van Amerika kwam mais naar Europa.
Toen Columbus rond de 15e eeuw naar Amerika kwam
waren de maïsplanten al uitgegroeid tot grote
voedzame kolven.
Het werd het eerste geintroduceerd in Spanje,
waar het ook meteen erg succesvol was.
In het Spaanse klimaat groeide het gewas erg goed.
Pas in de volgende eeuwen kwam het mais naar
het Noorden van Europa. Mais groeide langzaam
en de korven werden niet goed rijp.
Mais heeft vooral warmte nodig om te groeien,
en het zoeken naar kou-tolerante
mais was een moeizaam proces.
De maïsplanten die de kou het best
konden verdragen werden met elkaar
gekruist. Zo onstond maïs die zich
ook in koudere gebieden staande hield.
De wereld productie van mais wordt gedomineerd
door de USA en China.
de toekomst van mais
Nieuw onderzoek richt zich het verder kou-tolerant
maken van het mais. Hiervoor staat de stof PPDK
in de belangstelling welke het verwante olifantsgras
koude tolerant maakt. Het is nog niet gelukt om PPDK
in mais in te bouwen, maar de verwachting is dat
dat snel zal gebeuren.
Maiskolven hangen te drogen onder het afdak van
een kippenhok. Kippen, maar ook ratten en muizen
en duiven zijn dol op de zoete maiskorrels.
Bio-olie wordt uit raapzaad en sojaolie gemaakt,
maar maisolie zal in de toekomst
ook belangrijk worden voor de bio-olie productie.
mais en biobrandstof E10
In Duitsland en Frankrijk is biobrandstof belangrijk
geworden: De biobrandstof E10 bestaat voor 90 procent uit
‘gewone’ Euro 95 en voor 10 procent uit bio-ethanol,
dat wordt gewonnen uit onder meer tarwe, maïs,
gerst, rogge, suikerbieten en suikerriet.
Deze brandstof wordt in Nederland nauwelijks verkocht
maar wel in Duitsland en Frankrijk wel op grote schaal
en dat sinds begin 2011. In Duitsland tankt ongeveer
14 procent van de automobilisten E10. Mogelijk zal in 2012
minder biobrandstof geproduceerd worden door het
wereldwijde tekort aan vooral mais.
mais als biobrandstofin de VS
In de VS wordt 40 procent van de maïsproductie gebruikt
voor biobrandstoffen, ongeveer drie procent van het
wereldwijde brandstofverbruik in de transportsector
bestaat uit biobrandstof. Behalve in de VS is
biobrandstof in Brazilie belangrijk, daar wordt de
biobrandstof uit suikerriet verkregen. Tussen 2006
en 2010 is de productie van biodiesel verdrievoudigd,
en die van bio-ethanol verdubbeld.
mais, ethanol en xylanase
De afbraak van de cellulose en lignine en
hemicellulose in mais kost veel energie,
maar is noodzakelijk om van mais ethanol te maken.
Recentelijk is het gelukt om mais te modificeren welke
een voorloper van dit enzym bevat. Xylase ontstaat
dan door verwarming van de mais en breekt
dan het celluse in 3 uur af het mais in 2 uur af.
De prijs van bioethanol uit mais zal hierdoor
in de toekomst belangrijk dalen.
ethanol uit mais in de toekomst
Modificatie van mais is momenteel vooral gericht
op het doen toenemen van de massa van de mais,
groeisnelheid en de hoeveelheid polysaccharide.
ethanol uit andere gewassen
Er zijn ook andere manieren om de celwanden
versneld te doen afbreken: dit dan met name
door het gebruik van Agrobacterium.
Gewassen welke hiervoor in aan merking komen
zijn dan: mais, rijst, sorghum, maar ook de
boomsoorten populier en wilg en switchgrass
(Panicum virgatum L.).
maisolie voor margarine en zeep
De grootste hoeveelheid mais olie wordt gebruikt
voor de fabricage van zeep en margarine.
maisolie in de keuken
Deze olie is een bijproduct van de zetmeelfabricage
(maismeel) en wordt ook wel maiskiemolie genoemd.
De olie is goudgelige kleur, heeft geen smaak van
zichzelf en kan voor alle doeleinden gebruikt worden.
Daardoor is maisolie samen met olijfolie de meest
gebruikte olie in de keuken.
Maisolie heeft de minder eigen smaak dan olijfolie.
Arachide olie is beter geschikt om te verhitten.
Ongeraffineerde maisolie is licht oranje
en verbrand bij bakken en braden.
plantaardige oliën
Op deze website zijn de volgende plantaardige oliën te vinden:
Mais in een eettentje langs de weg in Mexico. Voor deze
gezinnen is mais hoofdvoedsel, en hier worden 3 soorten
mais gebruikt. Het restaurantje maakt tortilla's.
mais en Mexico
Mexico importeert jaarlijks zo'n 10 miljoen ton
mais uit de VS. Deze import beperken is een
belangrijke doelstelling van de Mexicaanse regering:
De teelt van mais is in Mexico in handen van
3 miljoen bedrijven en vooral bedrijfjes.
Deze laatste produceren voor locaal en
eigen gebruik. deze kleinschalige landbouw
gebeurd erg inefficient. Hier is dan ook
grote verbetering te boeken, vooral door
irrigatie verbetering. De Mexicaanse regering
mikt vooral op invoering van GGO mais,
(gegenetisch gemodificeerd mais, wat wel
een hogere opbremngst geeft, maar veel
minder bestand is tegen de hoge temperaturen
en droogte op het platteland.
Maiskolven worden eerst schoongemaakt.
De kolven worden dan direct verkocht, maar worden
ook gekookt verkocht.
Een maiskolven-stalletje op de zwarte markt, Beverwijk.
De prijs van mais
Op de wereldmarkt kost mais ongeveer 180 dollar per ton,
maar die prijs is in 2012 gestegen tot 250 dollar.
Dit dan door de droogte in de VS, de grootste
exporteur van mais. De prijs van mais bepaald
ook de vleesprijzen: Een kilo kippenvlees kost
drie kilo mais, een kilo biefstuk is ongeveer
25 kilo voer nodig, waarvan 5 kilo mais.
Bier kan uit elke graansoort worden bereidt.
Probleem is dat mais en gierst (sogrum)
niet de benodigde enzymen (amylase) bevatten
nodig voor de bierbereiding.
Deze komen bij de fabricage van westerse
bieren tijdens het mouten vrij.
Mouten is het ontkiemen en drogen van de
gerstekorrels. Mais en gierst zijn goedkopere
grondstoffen dan gerst. In Zuid-Amerika wordt
het maisbier direct, dus zonder mouten, uit
de mais bereidt, waarbij de enzymen worden
toegevoegd. In Centraal Afrika is gierst
het hoofdbestandeel, en wordt ook mais
toegevoegd, bijvoorbeeld in het maisbier
van de Nile Breweries (Uganda), een bier
welke een sterke opmars doormaakt.
Bier wat uit mais wordt geproduceerd
is meer dan de helft goedkoper dan gerstebier.
mais op een schoolplaat uit zweden.
Oude afbeeldingen
vintage
Op deze website zijn oude afbeeldingen uit biologie
en zoologieboeken te vinden. De afbeeldingen zijn
beschermd door middel van een onzichtbaar
watermerk. Alle afbeeldingen zijn van (ver)
voor de tweede wereldoorlog. Onderstaande is
een selectie, er zijn er in totaal 400, verspreid
over meer dan 700 webpagines.
