Rijst is het belangrijkste voedsel voor
dat deel van de mensheid welke in tropische
en subtropische gebieden woont.
rijst is productief
Rijst is een sterk gewas en groeit ook uiterst snel .
Het heeft nauwelijks last van parasieten
en groeit sneller dan het onkruid.
REijst groeit ook in grond waar andere
cultuurgewassen niet willen groeien:
op berghellingen , in moerassen.
Het is in ideale omstandigheden
mogelijk om drie keer per jaar te oogsten.
Het is voor rijst niet nodig om wisselteelt
toe te passen want er ontwikkelen zich geen parasieten.
de rijstplant
Rijst groeit het beste bij een temperatuur van
24 graden Celsius en vochtige omstandigheden.
De stengel wordt meer dan een meter lang
en heeft een pluim met 20 tot v30 rijst korrels.
Riojst heeft lange bladeren tot een meter lang.
rijst planten
Rijst wordt op een veldje verbouwt wat omgeven is
door een dijkje, een sawah of padie. Voor het planten wordt
het veldje onder water gezet, zodat de bodem
modderig is.
De boer of beter: de boerinnen hakken eenm gaatje
in de grond en planten daardan drie jonge
rijstplantjes in, welke ze in een tas op
hun rug hebben. Elke keer dat ze dus planten
moeten ze diep voorover buigen.
rijst en vogels
De rijst gaat bloeien met witte bloempjes:
Daarna ontstaan de nog onrijpe rijstkorrels
en komen de vogels, zoals de mooie rijstvogels.
Deze moeten dus verjaagd worden, wat vaak
door kinderen wordt gedaan.
rijst oogsten
Het water in de sawah stroomt weg door een
gat in de dijk, het veldje valt droog:
de rijst kan geoogst worden door de
rijst vlak bij de grond af te snijden.
rijst drogen
De rijsthalmen worden dan te drogen gelegd.
Rijststro en rijstekorrels worden
daarna geschijden en de rijst wordt
gedroogd in een rijstdroger.
rijststro
Rijststro is een bijproduct van de rijstbouw.
Meestal wordt de atro verbrand, soms wordt er
papier van gemaakt. Een stel nieuwe producten
zijn in opkomst, allereerst karton van rijststro
maar ook tatami matten.
De tropische beurszwam of rijst-stro-paddestoel
(Volvariella volvacea) is goed voor zo'n 20% van
de wereldwijde consumptie van gekweekte
paddestoelen, maar hier onbekend
rijst en de waterbuffel
Rijstro is ook voedsel voor de waterbuffel, een sterk
en groot rund welke wordt gebruikt om de sawah's
te ploegen en de karren met geoogste rijst te
trekken. Behalve dat levert de waterbuffel
melk en vlees. Waterbuffels zijn vriendelijke
dieren, en zijn tolerant voor kinderen.
Een waterbuffel kan zo'n 25 jaar worden en
hebben elk een eigen karakter.
Waterbuffels maken het mogelijk om ook op steile
hellingen rijst te verbouwen, daar waar er geen
weg is voor de "ijzeren buffel", de traktor.
rijstvelden en visteelt
Het is goed mogelijk om rijstbouw te combineren met
het kweken van vis. Op deze manier worden twee
belangrijke voedelbronnen gecombineerd;
rijst (koolhydraten) en vis (eiwitten).
Vis eet insecten welke niet alleen de rijst
aantasten maar ook ziektes overbrengen zoals
dengue en malaria. Datzelfde geldt voor sommige
slakkensoorten welke schistosomiasis overbrengen,
maar ook rijstbladeren eten. Vis vermindert
de behoefte aan kunstmest en pesticiden kunnen
vaak volledig wegblijven.
Het grootste probleem bij gecombineerd vis en rijst
teelt is het verschil in waterdieptes:
Rijstvelden worden leeggevist hier door kraanvogels,
hier moeten de vissen tegen beschermd worden.
rijst en waterdiepte
Wanneer rijst geplant wordt is de optimale waterhoogte
3 centimer, dus modder.
Langzamerhand wordt het water pijl verhoogt tot
15 centimer diepte na 60 dagen.
Twee weken voor de oogst wordt al water verwijderd,
het veld staat bij het oogsten droog.
Op deze manier wordt 90% van de rijst geteeld.
Vis kweken is optimaal bij een waterdiepte van 1 meter.
Bij de gecombineerde visteelt leeft de vis in een
dieper bassin en zwemt de sawah in zodra het
waterpeil dat toelaat, het bassin is met diverse
sawah's verbonden. r>
vissoorten in rijstvelden
Graskarpers zijn de meest gebruikte snelgroeiende
vissoorten in de sawa's.
nadelen rijstbouw en visteelt
Niet alle rijstssoorten kunnen gecombineerd worden
met visteelt. Dit geldt dan met name de nieuwere
rassen rijst, welke een korte halm hebben.
Ook de hoeveelheid bebouwd land neemt iets af.
visteelt in sawa's: de toekomst
Vis en rijstteeld gecombineerd is in opkomst.
Vooral in China zal dit belangrijk gaan worden,
hoewel op dit moment maar 4% van de rijstvelden
deze vorm van visteelt kent.
Egypte heeft maar liefst 40% gecombineerde
visteelt met rijst.
rijst en brakwater, garnalen teelt
Er zijn rijstsoorten welke in brakwater kunnen groeien,
deze rijstbouw is vooral in India langs de kust
van de Indische Oceaan te vinden. Hier wordt
rijstbouw gecombineerd met garnalenteelt in de winter.
Zie ook artemia en zeezout
rijst en brakwater
Er zijn rijst rassen welke beter tegen zilt water
bestand zijn dan de gebruikelijke.
Een recent onderzoek aan de Universiteit
van Wageningen laat zien dat de zouttolerantie
van rijst verbeterd kan worden door de inbouw
van het zgn "Hardy"-gen'. De 'Hardy-rijst'
bleek zuiniger om te springen met water dan
de gewone rijst. Tijdens de indroging van
de grond bleken de rijstplanten aanzienlijk
minder water te verdampen, terwijl de groei
in stand bleef. De rijst herstelde zich
nadat weer water werd gegeven en de
planten bleken ook bestand tegen hoge
zoutconcentraties in de bodem.
rijst en methaan
Rijstbouw produceert veel methaan gas, waarschijnlijk
zijn de rijstvelden de grootste bron van methaangas,
zo'n 75 miljoen ton gas per jaar. Methaan staat
in de belangstelling omdat het naast kooldioxide
de belangrijkste veroorzaker is van het broeikas effect.
Methaan wordt in de warme modder van de rijstvelden
geproduceerd. Een gedeelte wordt weer door bacterieen
afgebroken, maar het meeste ontsnapt in de atmosfeer.
Om deze reden, maar ook andere is het belangrijk om
rijstrassen te selecteren welke minder langer onder
water staan, de zogenamde paddy.
Rijstbouw op Java, vlak voor de tweede wereldoorlog.
De dijkjes rond de sawah moeten voortdurend
gerepareerd worden, want behalve als dijkje
lopen de arbeiders erover.
Zondervan, insulinde
Henri Zondervan voorzag de schoolplaten over insulinde van tekst,
de boekjes hadden de titel: Ïnsulinde in woord en beeld".
landbouw op zilte grond
Nederland en Belgie verzilten in toenemende mate.
Wereldwijd is er net zoveel zoet als brakwater.
Sommige groenten en granen zijn beter bestand tegen
verzilting dan andere, vooral de oudere gewassen
doen het goed op zilte grond.
Rijst wordt vooral door vrouwen in groepen geplant,
de kinderen worden meegenomen naar het veld,
zoals hier in Thailand. Babies worden op de rug meegedragen.
In het dijkje is een gat gemaakt voor de bevloeing.
De strooien hoed beschermt tegen de zon en wordt
non la genoemd, in China zijn ze van rijststro,
in Vietnam van plataanbladeren gemaakt.
Thailand is het enige land welke een aanzienlijk deel
van zijn rijstproductie exporteert, de overige rijst-
producerende landen produceren net genoeg rijst voor
hun eigen behoefte.
Rijst kan lang bewaard blijven . Wanneer het verpakt wordt
wordt de lucht vervangen door stikstof, waardoor de
rijst niet kan oxideren en schimmels geen kan krijgen.
Een andere methode is het toevoegen van eetbare
zuurstofbinders, dit wordt gedaan wanneer rijst
in kartonnen verpakking wordt verkocht.
Rijst trekt uit zichzelf maar weinig vocht aan.
rijst langdurig bewaren
In veel grote landen worden strategische voorraden
rijst bewaard om de markt te stabiliseren,
zoals in China, India en Vietnam. Rijst welke
bij lagere temperaturen onder een stikstof
atmosfeer bewaard wordt kan zeker tot
30 jaar bewaard blijven.
Rijst en paddy samen met de andere granen, wereldproductie.
rijst productie
Rijst wordt in de landen met de grootste bevolkingen geteeld,
meestal precies genoeg om de eigen bevolking te voeden.
Alleen Thailand en Vietnam exporteren veel rijst.
India exporteert ook rijst, maar het is maar een
klein percentage van de immense hoeveelheid welke
nodig is om de eigen bevolking te voeden.
rijst op Java en de Philipijnen
Het bergachtige Java bestaat voor een groot deel uit sawah's,
maar kan desondanks niet genoeg rijst produceren
om de eigen bevolking te voeden. Indonesie en
ook de Philipijnen en China zijn belangrijkste rijstimporteurs.
De verwachting is dat China binnen niet al te lange
tijd zelfvoorzienend zal zijn.
Basmatirijst wordt aan boord van een schipgebracht, in Dubai.
Basmati rijst wordt veel in India (Punjab), Thailand en
Pakistan verbouwt.
Basmatirijst
Basmati heeft een aromatische smaak, Basmati komt uit
het Hindi en betekent"de geurige", en in
het arabisch: "de glimlach".
Het is een langkorrelige rijst.
Rijst wopdt hier halfgemechaniseerd verbouwt op een Chinese sawah:
voor het planten wordt een soort rupsvoertuigje gebruikt,
waar 6 vrouwen op zitten om de jonge rijst met de
hand te planten. Het oogsten gebeurd met een kleine combine,
met lage rupsbanden welke door het zeeer ondiepe water beweegt.
Op deze website zijn oude afbeeldingen uit biologie
en zoologieboeken te vinden. De afbeeldingen zijn
beschermd door middel van een onzichtbaar
watermerk. Alle afbeeldingen zijn van (ver)
voor de tweede wereldoorlog. Onderstaande is
een selectie, er zijn er in totaal 400, verspreid
over meer dan 700 webpagines.
