helmgras of Ammophila arenaria

"aan het strand", een schoolplaat van M.A. Koekoek.
1helmgras,
1 grote mantelmeeuw, 2 scholekster,3 visdiefje, 4 zilvermeeuw,5 koksmeeuw
, 1bruinvis,2zeehond


Sloot | Waterplant | Levend Voer | Noordzee | Worm Slak | Vlinders | Kever | Spin | Vogel | Tuin | groenten | overige
Bomen A-L | Bomen M-Z | Kruiden | Wilde planten A-D | Wilde planten E-M | Wilde planten N-S | Wilde planten T-X | Klimplant | Varen | Zwam | Korstmos |


helmgras



Helm is een belangrijke plant welke een grote rol speelt
bij de vorming van de duinen. Helm houdt het zand vast
en heeft een geweldige groei snelheid en voortplantingskracht
Helm verdraagt het wanneer de wortel bloot komen
te liggen en helm verdraagt de schurende werking van
het zand. Maar het belangrijkste is dat helm droogte goed
verdraagt: het rolt dan het blad tot een rolletje op :
de huidmondjes zijn dan door meerdere laagjes blad
beschermt tegen verdamping.


Helmgras in de duinen

Waar de zee s'winters de duinen bereikt wil alleen
zeeraket, loogkruid, helmgras, zandhaver en
biestarwegras groeien.
Helmgras plant zich vooral door middel van lange uitlopers voort .
Het zijn dan ook deze uitlopers welke het zand vasthouden.
maar Helmgras wortelt niet direct diep. Hierdoor komt het ook niet
in aanraking met zout water. Dit is dan ook hetgene waar de
grote zwakte van helmgras ligt: wanneer dit gras bedekt
wordt met zeewater, stuifwater bijvoorbeeld gaat de helm dood .
Helmgras wordt verdrongen door de duindoorn en melkdistel.



helmgras of Ammophila arenaria


Helm aanplanten

Helmgras wordt actief aangeplant op duinen last hebben van
zandafslag: dus zand wat verdwijnt door wind of golven.
Eerst worden er schermen van riet neergezet , de zgn
stuifschermen. Op het strand zijn deze schermen steviger,
zgn rijshoutschermen neergezet, deze zijn van elzenhout
of dennenhouten takkenbossen. Daarachter wordt de helm
aangeplant. Na twee jaar zijn de stuifschermen van riet
verteerd en is de helm hoog genoeg. Het aanplanten
gebeurd meestal s'winters.


Helm op opgespoten zand

Helm wordt vooral gebruikt om opgespoten zand vast te leggen: Zo'n 10 plantjes per vierkante meter worden dan geplant. Na het eerste jaar gaat helm ook in diepte groeien: de wortels gaan zo'n meter oper jaar omlaag todat zout grondwater bereikt wordt, de maximale diepte is 6 tot 8 meter.

gevaar van helm


Helm heeft keiharde punten aan de uiteinden welke in
vingers kunnen dringen en dan afbreken. Ook kan helm
met de ogen in contact komen bij het aanplanten
(vooroverbuigen). Om deze reden is het verstandig om bij
helm aanplanten handschoenen en een bril te dragen.


helm als dakbedekking


helm werd vroeger net als riet als dakbedekking gebruikt,
een dak van helm gaat meer dan zestig jaar mee , maar is
niet zo regelmatig en vlak als riet. Een rietendak gaat
30 jaar mee.

helm op het groene dak of ecodak


Helm wordt steeds vaker gezien op het groene dak
of sedumdak. De helm
kan zich hier handhaven zolang er maar geen
aarde op het dak is: dan zal onkruid de helm verdringen.

helmgras en zwammen


Duinfranjehoed en duinveldridderzwam leven van
de dode wortels van helmgras. Hun verspreiding
is dus beperkt tot de zeereep, waar ze tussen
de stengels van het helmgras te vinden zijn.


helmgras en natuurbrand


Wanneer helmgras brandt verspreidt het vuur zich
als een loopvuur, dus dicht bij de grond
via struiken, en via het helmgras. Helmgras brandt met
licht grijs gekleurde rook.
Helm gras is vaak omgeven door Buntgrasduin, vaak
met open structuur waardoor uitbreiding van brand
in die richting moeilijk is. Andere natuurlijke
grenzen zijn de natte duinvallei en het strand.
Helm groeit bijna altijd op plaatsen zonder
bomen, er is dus geen kroonvuur
Wanneer naaldbomen aanwezig zijn, zal er toch niet
snel een overspringen van loopvuur naar kroonvuur
gebeuren: naaldbomen zijn goed tegen loopvuur bestand.

helmgras en brandbestrijding


Bij helmgras loopvuur zal er eigenlijk altijd
voor een offensieve brandbestrijding worden
gekozen , dus volledig uitmaken van de brand,
tenzij er geen water voorhanden is.
Ook de aanwezigheid van explosief brandende
duindoorn en sterke wind en extreme droogheid
kan maken dat voor brandvertraging wordt gekozen.
Offensief betekent altijd opschalen,
dus het te hulp roepen van meerdere corpsen.
Wanneer de brand groot is, meer dan een hectare,
is er ook watertransport nodig, met meestal
4 transportwagens per blusunit.
De toppen van het helmgras wijzen in de
richting van het begin van de brand, hier
is ook vaak het materiaal waarmee de brand
is aangestoken te vinden, 80% van de
natuurbranden is opzettelijk aangestoken.


Het Phleum geslacht op een gravure van Anne Pratt


1 kanariezaad gecultiveerd
2 kanariezaad(Phalaris canariensis)
3 Helmgras(Ammophila arundinacea)
4 Timotee gras(Phleum pratense)
5 Phleum alpinum,(alleen N-Amerika)
6 Phleum asperum,
7 Phleum boehmeri,
8 Phleum michelii
9 zanddoddegras (Phleum arenarium)




Waddeneilanden



De hieronder genoemde planten en dieren zijn alle rondom Texel, Vlieland, Terschelling en Ameland te vinden.

Planten


cranberry
deens lepelblad
duinviooltje
lepelblad
engelsgras
helmgras
parnassia
waterpunge
zeeraket
zeekraal
zeevenkel
zandhaver
zeealsem
zwarte toorts
zeebiet of strandbiet

vogels


aalscholver
kokmeeuw
lepelaar
strandplevier
bonte strandloper
wulk
zilvermeeuw

zeedieren

alikruik
doorschijnende zakpijp
eendenmossel
figuurzaagje
garnaal
gesterde geleikorst
goudkammetje
haas
heremietkreeft
jacobsschelp
kabeljauw
kompaskwal
kokkel
mossel
noordzeekrab
oester
oesterblad
oorkwal
paalworm
pelicaansvoet
plankton
rode poon
scheermes
strandvlo
kleine slangster
strandkrab
schol
veterwier
wapenworm
zager
wijting
zeeanjelier
zeekomkommer
zeeboontje
zeedistel
zeedruif
zeekat
zeemuis
zeepier
zeepokken
zeepostelein

Zeewier in de Noordzee



blaaswier
dulse
eetbare kelp
Gezaagde zee-eik
gaffelwier
knotswier
lomentaria articulata
polysiphonia urculata
riemwier
zeesla