waterwereld

Blaaswier


Dit is het meest bekende zeewier langs de Nederlandse en Belgische kust: Het is te vinden op golfbrekers en dijken, aangegroeid aan palen en kademuren.

Blaaswier.


Blaaswier en jodium


Blaaswier filtert het jodium uit het zeewater. Hierdoor was blaaswier vroeger veelgezocht als belangrijkste bron voor jodium. Deze ontdekking was in 1811 gedaan , en leidde tot de behandeling van verschillende soorten struma (hypothyreoidie). Tegenwoordig is blaaswier teveel besmet met zware metalen om te eten, dit is dan vooral in gebieden met zware industrie, zoals de kusten van Japan en de VS. In deze gebieden moet het eten van zeewieren worden ontraden. Een groot probleem, vooral voor Japan welke een kwart van zijn groenten uit zee haalt.


Blaaswier voortplanting


Blaaswier is tweehuizig: er zijn zowel mannelijke als vrouwelijke wieren van. Oogonia of eitjes worden bevrucht door spermacellen (mikrogameten) van de mannelijke plant: deze geeft alleen de mikrogameten af in kalme zee. De bevruchte eicel wordt een zygote, welke loskomt en zich vasthecht on een steen of rotsblok. Vandaar uit ontstaat een mannelijk of vrouwelijke zeewier plant. Aan de bovenkant van de toppen ontstaan in zomer en herfst wratachtige verdikkingen : de conceptacula of receptacle. Deze zijn mannelijk of vrouwelijk: de sporangiƫn of de antheridiƫn. Daar tussen bevinden zich dunne draden : deze worden paraphysen genoemd.


Blaaswier heeft voortplantingsorganen welke receptacles worden genoemd. De vrouwelijke bevatten de oogonia en draden of paraphysen.

Blaaswier bevruchting


De conceptabula geven bij eb of groen slijm of oranje slijm af. Het groene slijm zit vol met grote eicellen (oogonia). Het oranje heeft bevat mikrogameten of spermacellen: deze zwemmen tijdens eb in het kalme water naar de oogonia toe: velen hechten zich vast en brengen het oogonium aan het draaien. Plotseling schiet een mikrogameet naar binnen. De andere mikrogameten zwemmen daarna weg, het oogonium is bevrucht.
Het bevruchte oogonium wordt nu zygote genoemd en vormt uitlopers, hieruit onstaat een nieuw blaasjewier.



Blaaswier bevruchting.
1 mikrogameten of spermacellen bevruchten oogonium
2 zygote met een eerste uitloper
3 het begin van een nieuw blaaswier


Blaaswier en radioactieve besmetting


Blaaswier concentreerd zowel cesium als iodium, de belangrijkste radioactieve stoffen in zee. Niet alleen blaaswier doet dit, alle zeewieren welke gegeten worden doen dit , zoals bleek na de ramp met de Fukushima Dai-ichi nucleaire centrale. De wateren rondom Japan werden toen besmet met zowel radioactief cesium als jodium en het was niet mogelijk het zeewier te gebruiken voor consumptie of veevoer. Dat is nu nog steeds zo. In Europa verzamelt blaaswier radioactieve stoffen welke vooral rondom Engeland en in de Baltische zee voorkomen. Het eten van radioactief besmet zeewier doet de kans op kanker en lymfomen sterk toenemen, Met name die van de schildklier bij kinderen. Er bestaat geen methode om radioactieve stoffen uit zeewier te verwijderen.


Overzicht van de belangrijkste noordzeewieren:

groene wierens

(Chlorophyta)
1: cladophora compressa (eetbaar)
2: ulva latissima of zeesla (eetbaar)
3: enteromorpha compressa: (eetbaar)

bruin wieren

(Phaeophyta)
4: laminaria digitata of vingerwier
5: ectocorpus fasciculatus
6: fucus vesiculosa of blaasjeswier


rode wieren


(Rhodophyta)
7: plocamium coccineum
8: ceramium rubrum
9: delesseria sanguinea




Blaaswier en gezaagde zee-eik


Blaaswier en gezaagde zee-eik (fucus serratus) zijn in grote hoeveelheden op basaltblokken en rotsen te vinden. Blaaswier vormt dan de bovenste laag, eronder is het zaagwier te vinden. Dit wier heeft een gezaagde rand en geen blaasjes. De grens tussen beide wier is scherp. Beide wieren bevinden zich tussen de eb en vloedlijn en komen bij elk rotspoel en getijde poel voor.