De Jakobsschelp leeft in het zand van de Noordzee waar
het plankton uit het water filtert. Het dier heeft een
schelp, bezet met oogjes waarmee het de omgeving in
de gaten houdt. Bij gevaar, zoals de grote Noordzeekrab
zwemt het weg, door de kleppen te bewegen. In Nederland
en Vlaanderen wordt niet op de Jacobschelp gevist,
maar wordt wel als bijvangst verkocht in Zeeland.
In Frankrijk en Engeland worden de "Coquilles
Saint-Jacques" in grote hoeveelheden gegeten.
Van de schelp wordt alleen het witte vlees
(de 'pil' of 'noix') en het oranje kuit
(de 'kam' of 'corail') gegeten.
Sint-Jakobsschelp in de winkel
St jacobschelp wordt met de hand geoogst of met sleepnetten
van de zeebodem gehaald: in dat laatste geval is
dat duidelijk te zien: de mooie schelp is beschadigd
en bevat veel zand. Maar dit zijn wel de Jacobschelpen
zoals ze hier te krijgen zijn. Het seizoen is
de herfst en winter, hoewel ze ook buiten het
seizoen te krijgen zijn.
In het noorden van Bretagne, in de Côtes d’Armor,
wordt veel gevist op de Jakobsschelp.
Sint-Jakobsschelp in de keuken
De smaak is zoetig, Sint-Jakobsschelp bevatten veel
cholesterol, dat is ook aan de oranje kleur van het
kuit te zien: dat gedeelte bestaat voor het grootste
gedeelte uit cholesterol.
Sint-Jakobsschelp schoonmaken
Steek een mes door de scharnier en snijdt de spier
die de schelp dichthoudt door. Doe dit ook aan de
andere kant. Maak de schelp los: haal het witte
en oranje eruit. Spoel het zand onder de
stromende waterkraan eruit.
- Gegrild:
Sint-Jakobsschelp bereiden
Roerbak knoflook totdat de knoflook glazig wordt,
en voeg het witte en oranje toe: roerbak 2 minuten,
voeg op het einde zeekraal toe en bak het kort.
Dien op met citroen
- rauw: snij het wit en oranje in dunne plakje en
dien op met citroen.
"De geboorte van Venus" van Botticelli.
Tempera op linnen, Galleria degli Uffizi,
Florance, Firenze, ca. 1485.
Venus op Maria Magdalena wordt hergeboren,
gesymboliseerd door de Jacobsschelp. In het
vroege christendom werd Venus geadopteerd
vanuit het Romeinse geloof en heette toen
daarna Maria Magdalena.
Op het einde van de vroege Middeleeuwen werd
Maria Magdalena vervangen door Maria,
moeder van Jezus.
Sint-Jakobsschelp symboliek
Bij de romeinen was de Jacobsschelp als symbool
al bekend. De schelp staat voor vruchtbaarheid,
en wedergeboorte.
Sint-Jakobsschelp in de middeleeuwen
De schelp werd op de kleding gedragen door hen
die op weg waren naar Santiago di Compostello.
De sluiting is dan aan de bovenkant. Ze willen
nogal een stuk gaan want de schelpen zijn bros.
Het gaf bescherming tegen struikrovers en was
een herkenningspunt voor pelgrims.
Langs de route wordt de Jacobsschelp als een
wegwijzer gebruikt.
In Santiago di Compostello bevindt zich vermoedelijk
het graf van de apostel Jacobus
Jakobsschelp en catadioptische ogen
Dit zijn op steeltjes staande ogen. catadioptisch
betekent dat het oog een lens bevat, maar ook
een reflecterende laag. Met deze spiegelende
laag kunnen goed bewegende schaduwen worden waargenomen,
Meestal reageert een schelp op z'n verandering
door de klep met kracht te sluiten, soms ook
door weg te zwemmen. De 64 ogen van de
Jakobsschelp houden de omgeving in de gaten houden. >
Deze ogen zijn veel beter aangepast aan hun taak
dan noodzakelijk, en de grote vraag is wat de
jakobsschelp doet met de vele informatie welke
de ogen leveren.
De anatomie van de Jakobschelp.
Sint-Jakobsschelp anatomie
De schelp heeft 1 grote zware spier in het centrum.
Deze wordt gebruikt om de schelp met kracht te sluiten
bij het zwemmen. Maar ook voor het pompen van water
door de kieuwen.
Conpoy ,gedroogde St. Jacobsschelp
Oranje plakjes welke als umami smaken, en
is een ingredient in dure vissoep,
als bijgerecht bij vis en in Shanghai en Hong-Kong
veelgegeten. Week de schijfjes een uur in water,
en kook daarna mee.
Waddeneilanden
De hieronder genoemde planten en dieren zijn
alle rondom Texel, Vlieland, Terschelling
en Ameland te vinden.
Een Jacobsschelp op de bodem van de zee, omgeven
door zeesla. De mond van
Jacobsschelp is bezet met tastdraden. Daartussen in zijn
ogen te zien: deze houden veranderingen in licht en
donker in de gaten.
Een prachtige foto van John de Jong. kijk op Jojodive.
Een Wijde mantel op de bodem van de Oosterschelde.
De doorzichtige tastdraden van de mantel zijn erg
gevoelig en de ogen bewaken de omgeving.
Een biezonder mooie foto van John de Jong.
Deze Jacobsschelpen zijn net gevangen, het is Grote mantel
of Pecten maximus welke tot 20 cm breedt wordt en vaak
begroeid is, met zeepokken bijvoorbeeld.
Tegenwoordig wordt het grootste deel van de Jacobsschelp
gekweekt, met name in China.
jacobsschelp bij laag water vinden
St jacobsschelpen graven zich bij laag water in het zand in.
Wanneer er een schaduw beweegt nemen zij dit waar en de
schelp sluit zich: er is dan een waterstraaltje te zien:
op deze manier worden St jacobsschelpen bij laagwater gevonden.
Geopende Jacobsschelpen, het oranje deel heet kuit of 'kam',
corail of koraal en bestaat bijna puur uit cholesterol,
net als eierdooier. Het is het ovarium van de mantelschelp.
Het witte heet 'noot', en is vooral de sluitspier.
Schelpen van de Noordzee en Oostzee
een plaat uit 1916, bijgewerkt
