De winterwortel is een bekende wintergroente,
eenvoudig te verbouwen en goedkoop.
Winterwortelen zijn goed bestand tegen
vrieskou en kunnen erg lang bewaard worden.
wortelloof
Het loof is ook eetbaar en kan worden
meegekookt in een standpot. Wortelloof
is een goedkoop dierenvoer, bijvoorbeeld
vooor konijnen.
winterwortel en de wortelvlieg
Wortelen laten zich eenvoudig verbouwen,
maar de wortelvlieg is hier het grote probleem.
De wortelvlieg is practisch onzichtbaar
en legt de eitjes op de jonge worteljes.
De schade aan de wortel is niet te zien,
pas na het oogsten blijkt hoeveel schade
er is. Er zijn twee manieren om de
winterwortels te kweken: met of zonder vliesdoek.
Het vliesdoek is effectief tegen de vlieg.
De andere manier is met bestrijdingsmiddelen>
Er zijn ook wortelrassen welke niet of
nauwelijks gevoelig zijn voor de
(larven van) de wortelvlieg. Verbouw geen
twee keer achter elkaar wortelen op
dezelfde grond.
Zaai wortelen niet te dicht op elkaar,
er ontstaat dan meer schade door de wortelvlieg.
De winterwortel.
Winterwortel in de moestuin
Wortelen groeien het beste op zandbodem,
en in volle klei wordt niet het volle
rendement gehaald. Als er kleigrond is,
maak dan de grond lichter met zand en compost.
Dit is een tweejarig gewas in het eerste jaar
worden de reserve's gevormd en in de wortel
opgeslagen,in het tweede jaar ontstaan de bloemen.
winterwortel rassen
Neem langwerpige wortels in zanderige grond,
en stompe wortelrassen in kleigrond.
Er zijn twee bekende winterwortelrassen:
Flakkeese winterpeen en Berlikumer winterpeen.
Berlikumer is lekkerder, de Flakkeese kan lang
bewaard worden.
Zaai vanaf midden april . Ook: dertig centimer
afstand tussen de rijen. Dun daarna uit, totdat
de adstand van peen tot peen 5 centimer is.
Schoffel vaak! Wortelzaad groeit maar langzaam en
het onkruid haalt het makkelijk in. Het beste
is om het zaad te laten voorkiemen:
Winterwortel zaaien
Winterwortel kan al vroeg in de volle grond
worden gezaaid: vanaf april tot in de
zomer is dat mogelijk.
Zaai winterwortel niet te dicht op elkaar:
dit maakt het leven van de wortelvlieg
te makkelijk, maar ook gaan de wortels
dan krom groeien: niet alleen moeilijker
te oogsten maar ook lastiger schoon te maken.
Mirepoix of Soffritto
Een mengsel van gesneden wortel, ui en selderij
heet mirepoix of sofritto. Het is de basis voor
veel Franse en Italiaanse gerechten. Stoof de
mirepoix 10 minuten in olijfolie. Dit is de
mirepoix aux maigre (magere mirepoix), of met
bacon of spek (mirepoix au viande).
Een traditioneel recept, typisch voor de wintermaanden.
een kilo winterwortelen,
een kilo aardappelen,
een grote ui,
boter, melk
Kook de in plakjes gesneden winterwortelen samen
met de aardappelen en de in plakjes gesneden ui
minstens een half uur in een grote pan, deksel erop,
Stamp daarna alles, samen met een klontje boter,
een deciliter melk.
Meestal wordt dit samen met rookworst gegeten,
laat deze meekoken,
Er zijn veel variaties op dit thema: soms wordt de
ui gebakken en later toegevoegd, soms wordt de wortel
ook gebakken. In plaats van rookworst wordt
klapstuk gebruikt.
Fruit de ui in een koekepan, gebruik olijf olie.
Snij de schoongemaakte winterwortel in schijfjes
en voeg deze aan de ui toe tot de ui glazig is.
Kook dit mengsel meer dan een kwartier in de groente
bouillion. Voeg vlakj voor het opdienen de koriander toe.
Ook mogelijk is :
- voeg creme frache toe.
- Voeg kerrie kruiden toe.
Sommige zaden ontkiemen erg langzaam.
Het is beter om ze binnenshuis te laten onkiemen
en daarna pas uit te zaaien, zo hebben ze een
voorsprong op het onkruid.
Meng het zaad met wit zand (=scherp zand) en maak
het zand vochtig. Na verloop van tijd komen er
witte puntjes aan het zaad:
tijd om ze naar de volle grond te brengen om te zaaien. winterwortel
peterselie
kervel
selderij
Oogsten van de winterwortel: steek alleen dat uit wat je nodig hebt.
Gebruik een spitriek.
Winterwortel wordt vooral onder vliesdoek geteelt.
Winterwortel en vliesdoek
Winterwortel wordt commercieel vooral met vliesdoek
verbouwd.Hou het vliesdoek aan de grond goed gesloten:
de wortelvlieg vliegt laag over de grond.
Vliesdoek is niet alleen effectief tegen vliegen
maar ook tegen konijnen en ander ongedierte.
Vliegengaas verhoogt de temperatuur van de
grond met zo'n 2 graden. Daardoor is er hogere
opbrengst, daarnaast beschermt het doek tegen
hagel en herfststormen.
Winterwortels op de markt van Kathmandu, Nepal.
Hoewel Kathmandu ver weg is en hoog gelegen,
met hete zomers en koude winters en koude nachten.
Toch zijn op de markt daar vooral dezelfde
groentes als hier te koop. De winterwortel is
meer gedrongen, want de bodem is stugger.
De winterwortel wordt vooral in soep en
stamppot gegeten.
Winterwortel in geel en zwart
De gele winterwortel is zoeter en heeft een hogere
opbrengst dan de oranje.
Om deze reden is de verwachting dat de gele
winterwortel populairder zal worden. Een bekend
en oud en makkelijk ras is de 'Lobbericher gele'.
Winterwortel in de toekomst
De verwachting is dat de bekende oranje winterwortel
in de toekomst vervangen zal worden door de meer
productievere gele winterwortel. Ook moet de
winterwortel steeds meer terrein afstaan aan de pastinaak, welke in
Engeland "white carrot" , wordt genoemd maar niet verwant is.
Het snijden in figuren van winterwortel.
1 schijfjes
2 sterretjes
3 kubus
4 ruit
5 rozet
6 frites
7 juliennes
8 halve maan