hazelworm
Een pootloze hagedis welke nauwelijks van slangen
is te onderscheiden. Het dier leeft in de
bladerlaag van bossen waar het jaagt op slakken
en regenwormen en alle andere kleine dieren welke
het daar tegenkomt. Dood hout trekt hazelwormen aan:
hier vindt het insecten en andere dieren om zich te voeden.
vijanden van de hazelworm
Er is een goede reden voor het verborgen leven van
de hazelworm: het dier heeft veel vijanden.
Spitsmuis en bosmuis zijn de belangrijkste.
Maar ook vogels en de egel zijn belangrijk.
Hazelwormen worden soms doodgereden. Ze zijn
nogal langzaam bij het oversteken van een weg.
Maar verder laat de mens het dier vooral met
rust, de belangrijkste reden daarvoor is het
verborgen leven van de hazelworm waardoor
er weinig contact is.
hazelworm en waarneming
Hazelwormen zijn zeker niet zeldzaam. Maar worden
weinig waargenomen. Het verborgen bestaan van
de hazelworm is daar vooral de oorzaak van.
Het dier leeft vooral in avonduren. Voor de
jacht maakt het weinig gebruik van de kleine ogen.
Overdag leeft het onder de bladeren in het bos.
Een grotere kans om de hazelworm aan te treffen
is op de hei. Hier zijn minder schuilplatsen
om zich te verbergen. Hazelwormen worden vooral
in mei gezien als ze zich opwarmen in de zon.
hazelworm en verspreiding
Hazelwormen komen in heel Europa voor tot aan de
Oeral. De populatie van de hazelworm is stabiel.
In nederland ook, er is sprake van een lichte groei.
Mogelijk wordt dit in de hand gewerkt doordat
er meer waarnemingen worden aangemeld.
hazelworm en de rode bosmier
Hazelwormen leven in het zelfde gebied als de
rode bosmier. De hazelworm heeft een pantser
om zich tegen de beten van de rode bosmier te
beschermen. De hazelworm heeft kleine ogen
welke het ook niet nodig heeft en dus gesloten
kan houden. Jonge hazelwormen leven vaak
in of vlakbij het nest van de rode bosmier.
De rode bosmier geeft bescherming tegen de
vijanden van de jonge hazelwormen, met
name de grootste: de spitsmuis.
voortplanting van de hazelworm
De paring van de hazelwormen is in het voorjaar.
Een nest geeft 8 jonge hazelwormen.
Hazelwormen zijn levenbarend. Bij de geboorte zijn
de jongen omgeven door een doorzichtig dun vlies.
Gedacht wordt dat de levenbarenheid een aanpasing
is aan het leven in koudere gebieden. Er zijn
daarvoor enkele argumenten. Wanneer er eieren
worden gelegd zouden de eieren te sterk afkoelen
op de koude bosgrond. Hazelwormen welke in
zuidelijke gebieden leven leggen wel eieren.
de penis van de hazelworm.
Mannetjeshagedissen en ook slangen hebben een dubbele
uitgevoerde penis, hemipenes genaamd. Aan de zijde
waarmee hij het vrouwtje benadert, stulpt
één van deze hemipenes uit om daarmee het vrouwtje
te penetreren.
voortbeweging van de hazelworm
De hazelworm is pootloos als aanpassing aan het milieu
waar het leeft. Het is hierdoor in staat om door kleine
doorgangen te gaan. Maar dit maakt wel dat de hazelworm
maar langzaam vooruit kan komen. De hazelworm wordt ook
beperkt door het pantser welk het rondom zich heeft.
Het panster heeft schubben welke naar achter wijzen
zodat de hazelworm zich op de ondergrond kan afzetten.
Bijna de helft van het lichaam bestaat uit staart
welke vooral dient voor de voortbeweging.
winterslaap van de hazelworm
De hazelworm houdt een winterslaap in een hol,
vaak een al bestaand hol. Zoals die van konijnen.
Ze hebben de neiging omdat groepsgewijs te doen.
Dit is de meest kwetsbare periode, ze worden
daar opgespoord door de spitsmuis.
Hazelworm of Anguis fragilis in "bos en heide"
hazelworm als huisdier
De hazelworm is een eenvoudig te houden huisdier voor
het terrarium, welke met slakken en regenwormen
eenvoudig in leven te houden is.
Het leidt dan een verborgen bestaan, om pas tegen
de schemering te voorschijn te komen.
In het boekje "Hei en dennen" wordt een vrouw
beschreven (Kruiden-Marie) welke een tamme
hazelworm als huisdier houdt.
De hazelworm woont bij haar onder een mand en
het dier eet uit de hand.
Eli Heimans en Jac. P. Thijsse, Hei en dennen.
W. Versluys, Amsterdam 1897, blz 11.
|
|
