Deze grote loofboom is een bekende boom :
De Es bloeit in april met lichtpaarse bloemen.
Het is een naaktbloeier, dus het bloeien begint
voor de eerste bladeren verschijnen. De gewone es
is in heel Europa te vinden, vaak in gezelschap
van beuk en eik. Ooit kwam de es vooral samen met de iep voor,
in het droge essen-iepenbos en het natte elzenrijke
essen-iepenbos. De iep is sterk verminderd
door de iepenziekte. Essen komen van nature voor
in die gebieden welke jaarlijks
welke overstromen , maar niet langer dan een week per jaar.
De gewone es wordt tot 25 meter hoog.
De vleugeltjes of helicoptertjes van de es
Deze vruchten zijn gepaard en worden door de wind verspreid.
In een herfststorm kunnen ze over grote afstanden vervoerd worden .
De bladeren van de es
De bladeren zijn aan de bovenkant een stuk donkerder dan de onderzijde
deze boom verliest in de bladeren in de herfst, zonder dat ze eerst verkleuren.
esdoorn en es
Esdoorn en es hebben vruchten welke op elkaar lijken.
Maar esdoorns hebben geen doornen.
De Es op een gravure uit 1860 .
Het hout van de es, essen, essenhout
Mooi, sterk en taai hout, essenhout. De steel van een bijl
is vaak van essen, veel sportartikelen worden van essen
gemaakt, zoals tennisrackets.. Essenhout is mooi van kleur,
met prachtige vlammen, en wordt vaak als laminaat aangeboden.
Omdat het makkelijk rot, is het niet geschikt voor buitengebruik.
es en essenziekte
Bij de essenziekte is eerst het bovenste deel of de
kroon aangetast: De takken verweken en sterven af.
In een later stadium verbnreidt de ziekte zich omlaag.
verspreiding essenziekte
De essenziekte kwam het eerst voor in Polen.
In Finland zijn grote hoeveelheden aangetast.
essenziekte in 2011
De Ziekte kwam in 2010 in ons land via Groningen.
In de zomner 2011 is de essenziekte in Gelderland.
en de Flevopolder gezien.
ontstaan van de essenziekte
De essenziekte blijkt een mutatie van het Essenvlekklekje
een onschuldig zwammetje is welke vaak op de es
wordt aangetroffen. Chalara fraxinea is de
wetenschappelijke naam van de schimmel.
De ziekte wordt met de naam:'Ash Dieback Disease' in de
literatuur genoemd.
De schimmels groeien de houtvaten in en verstoppen ze.
Mogelijk spelen ook abiotische factoren een rol,
zoals droogte.
bestrijding essenziekte
Essenziekte heeft nog geen direct bestrijdingsmiddel.
Maar wat wel mogelijk is om te kijken welke bomen
wel en welke niet aangetast zullen worden, en
daaruit resistente rassen te ontwikkelen.
Maar zover is het niet: de verwachjting is dat
een groot deel van de essenpopulatie zal afsterven,
net als bij de iepen welke door een verwante
schimmel bijna zijn verdwenen
Haardhout van de es
Mooi haardhut, brandt langzaam op met een
mooi vlammenspel en om deze reden geliefd
als kijkspel in de openhaard.
De Es of Fraxinus exelcior
De paarse bloemen van de Es of Fraxinus exelcior in
het voorjaar.
Brandhout, haardhout
De volgende lijst geeft aanwijzingen voor de keuze van haardhout.
Abeel rookt en slecht haardhout
berk prima haardhout, maar brandt snel op.
Beuk heel goed haardhout, maar moet lang drogen.
Boomhazelaar goed brandhout
Eik Erg goed en de standaard.
Es heel goed brandhout, brandt langzaam met mooie vlammen.
Esdoorn goed haardhout, maar brandt snel op.
Els snelbrandend, goed brandhout
Grove den makkelijk te kloven hout, brand goed , maar vervuilt de schoorsteen.
Ginkgo goed haardhout.
kerstboom of fijnspar onbruikbaar als haardhout, vormt veel creosoot.
Larix slecht haardhout, vervuilt de schoorsteen, moet eerst drogen.
Linde goed haardhout.
Populier of Canada slecht haardhout, brandt onvoorspelbaar, geeft weinig warmte.
Paardekastanje slecht brandhout, moeilijk aan te steken.
Plataan uitstekend haardhout. Het barst tijdens het branden.
Moerbeihout erg goed haardhout, maar moeilijk aan te komen.
Nordmann-spar slecht haardhout, vormt veel creosoot.
tamme kastanje onbruikbaar als haardhout.
vleugelnoot goed haardhout.
Walnoot goed brandhout, maar moeilijk aan te komen
Taxus brand als hardhout, maar is erg giftig, mag niet verzaagd worden.
prijs Brandhout, bruinkool en houtbriketten, gas, en electriciteit
Houtbriketten zijn gemaakt van samengeperst houtafval.
Zij geven weinig as en produceren meer energie dan
gedroogd hout (5kw/kg resp 4kw/kg). Het maakt bij
briketten niet uit van wat voor een soort hout
Bruinkoolbriketten leveren het meeste energie (5,5kw/kg )
en zijn zeker het meest economisch t.o.v haardhout en
gas: bij een kilo prijs van 0.22 euro/kilo,
dus 0.04 euro per kilowatt.
Gas kost tussen 17 en 22 eurocent per kilowatt.
Bruinkoolbriketten gloeien erg lang, zo'n 8 uur.
Om deze reden wordt bruinkool in oosteuropeese
landen vaak s'nachts gestookt, overdag hout.
Electriciteit (grijs tarief, inclusief belasting) vanaf
23 cent/kilowatt (alle prijzen november 2012)
windverspreiding: pluisjes en vleugels van bekende planten en bomen.
windverspreiding: pluisjes en vleugels van bekende planten en bomen.
