Buxus zijn langzaam groeiende struiken , met ronde of
lancetvormige bladeren. Ze kunnen aan zichzelf overgelaten
tot 10 meter hoog worden. De buxus wordt vooral als
geschoren haag toegepast, daarnaast als vormsnoei.
Buxus groeit het beste in de shaduw, staat buxus in
volle zon dan ontstaan snel de ziekte zoals rode spin en
de buxusvlo. Buxus groeit goed in losse, zandige grond.
vermeerderen van Buxus
Dit is vrij eenvoudig, en heel goed bij de bekendste
vormen van buxus te doen: de buxus microphyla en de
buxus sempervirens. Door zelf te kweken voorkomt u
besmetting door schimmelinfecties welke een bedreiging
van de buxus vormen.
- stekken kan niet in de lente en zomer.
- snij de bovenste 10 cm van een tak van een buxusstruik af,
doe dit met een scherp mesje. Doe dit takje in stekpoeder
en zet het in vochtige grond. Maar zonder stekpoeder
is ook mogelijk heb ik begrepen.
- Dit stekje mag vertakt of enkelvoudig zijn.
- doe de stekken in grote getale in een kistje
en laat ze gedurende enkele maanden wortels krijgen.
- plant ze uit , ongeveer 6 per strekkende meter,
het duurt 4 jaar voordat er een heg is.
Vormsnoeien van de buxus
Alleerst : vormsnoeien is beperkt mogelijk met buxus :
alleen lage vormsnoei-objecten zijn hiervoor geschikt.
Buxus heeft de neiging te gaan uitzakken na verloop van
jaren, en grotere objecten worden dan teleurstellingen .
Bovendien laat buxus geen grote fouten toe. Taxus
is veel beter geschikt voor vorm snoei dan buxus, maar
groeit langzamer. Mirte is een goed alternatief en
wordt langzamerhand populairder.
Wannneer toch met buxus figuren worden gemaakt is
zelfgekweekte buxus te preferen boven buxus uit
een buxuskwekerij: hiervan is de grond vaak besmet
met parasieten.
Buxus pauw
De buxuspauw is de bekendste van de topiary figuren welke
uit buxus worden gevormd. Dat zelf doen is niet moeilijk,
maar het kost vaak vier jaar voordat het wat begint te
worden. gebruik voor de staart kippengaas, en voor het
lichaam ijzerbinddraad. Toch zijn de pauwen geen lang
leven beschoren: uiteindelijk vallen ze weer uit elkaar.
Buxus beer en eekhoorn
Ijzerdraad is genoeg om de takken bij elkaar te binden.
Ze zijn vrij eenvoudig te maken, ook hier geldt dat
het 4 jaar duurt voordat het wat begint te lijken.
Deze figuren zijn wat beter bestand tegen de tijd
dan de buxus pauw.
Buxus vaas
Hetis niet moeilijkom eenbuxusvaas te creeeren, maar
buxus is niet geschikt voor wiskundige, sterk symetrische
vormen.Op den duur gaan de onregelmatigheden irriteren.
Buxus is niet geschikt voor een hoge vorm als deze,
De vorm zal inzakken en is dan ook niet meer te repareren.
Snoeien
Een buxus wordt rond de langste dag gesnoeid,
21 juni, en het beste niet in de volle zon.
Vaker snoeien per jaar is echt niet nodig.
Pas gesnoeide buxusstruiken worden wat
bruinachtig van boven .
palmhout van de buxus
Buxushout of palmhout is uitermate hard, maar wordt maar
zelden in grotere stukken aangeboden. Het is eigenlijk
verder alleen geschikt als haardhout.
cultivars van de buxus
Buxus microphyla en buxus sempervirens hebben een groot
aantal cultivars opgeleverd en deze zijn bij tuincentra
te koop. Zelf stekken van buxus is beter door het
voorkomen van 2 schimmelziektes. Er zijn nog geen
cultivars bekend welke tegen deze schimmels opgewassen
zijn , en het verstandigste momenteel is helemaal
geen buxus van kwekerijen of tuincentra te betrekken.
Maar stekken is gelukkig erg eenvoudig.
ziektes van de buxus
Twee schimmels zijn aan een opmars begonnen in dit
deel van Europa, aangewakkerd door vochtige en
warme aprilmaanden. Veel buxusstruikjes zijn er
al door aangetast
- Cylindrocladium.
Deze schimmelinfectie valt op
als de bladeren massaal afvallen. De bladeren bevatten
zwarte vlekken van de schimmel Cylindrocladium.
Die vlekken zijn dan ook te zien op het jonge blad
en op de twijgen. Deze infectie wordt vaak gevolgd door:
- Volutella.
De bladeren verdorren: ze worden geel en rollen op. Aan
de onderkant zijn lichtroze puntjes (sporen) te zien.
Wanneer een dergelijke schimmelzekte de buxus heeft
aangetast is er weinig meer aan te doen voor de
particulier. De ziekte komt vooral voor bij buxus haagjes
van kwekers gekocht. De verwachting is dat de ziekte
verder in ernst zal toenemen.
buxus alternatief: japanse hulst
Het lukt niet om ziektebestendige buxus
te cultiveren. Het is vooral om deze reden
dat de Japanse hulst aan een indrukwekkende
opmars is begonnen.
Japanse hulst kent weinig ziektes en laat
zich makkelijker in vormen snoeien dan de buxus.
De bijna 30 kilometer buxushaag van paleis
het Loo wordt stapsgewijs vervangen door deze
Japanse hulst.
ilex cenata, doornloze japanse hulst
Het struikje ilex centa of Doornloze japanse hulst
is een goed alternatief voor buxus ;
Het laat zich net zo makkelijk vormsnoeien
als de buxus, maar heeft geen last van de
schimmels van de buxus. Alleen van dichtbij
is het verschil te zien. Dit struikje wordt
niet veel hoger dan een meter.
De Japanse doornloze hulst is snel populair
aan het worden.
de kluit van de buxus
Buxus vormt een grote wortelkluit welke ver om zich heen
groeit en bij andere planten de grondstoffen weghaalt.
Blijven er planten in de omgeving van buxus onder
de maat, steek dan de kluit af met een schep.
De buxus heeft er geen last van.
Vormsnoei of topiary
Slechts enkele struiken zijn goed geschikt voor vormsnoei,
onderstaande zijn op deze website te vinden:
Taxus,
het allerbeste, maar groeit langzaam.
Grotere taxusstruiken kunnen generaties lang hun vorm behouden.
Fouten bij het snoeien kunnen hersteld worden. Laurier is ook goed voor vormsnoei maar verliest
de bladeren in strenge winters. Buxus,
relatief snel groeiend , maar zeker niet
geschikt voor hoge objecten. Zakt uit, geeft
vaak teleurstellingen. Snoei fouten kunnen niet
of moeizaam hersteld worden. Hulst,
is ook met gekleurde bladeren te krijgen. Hulst
is goed voor hoge hagen.
Mirte, blijft laag, heeft geurige bladeren. Mirte
is een goed alternatief voor taxus. Haagbeuk,
Uitermate geschikt voor vormsnoei in grote hagen of
voor een berceau. Thuja plicata 'atrovirens',
Een goed en goedkoop alternatief als heg,
niet geschikt voor vormsnoei.
buxus sempervirens
Buxus in de vorm van wolken. Wanneer voor een
abstracte vorm wordt gekozen is het niet erg
als de buxus later wat uitzakt.
De buxus kan ook uitstekend in een pot groeien.
Deze formele tuin bestaat voornamelijk uit
buxus hagen en taxus baccata 'fastigiata', de
cypressachtige hoge struiken.
Het aanleggen van een formele tuin
vereist wat planning, maar is niet moeilijk en
vooral geduld is belangrijk. Voor het aanleggen
van een tuin van deze omvang is ook ervaring nodig.
Buxusgeur
Ik ruik de warme palm
Onder de open rozen,
Een weeën zomerwalm
Van palm en zoete rozen.
'k Ruik weer mijn eigen jeugd,
Het geurt uit een verleden
Naar iets - dat me half nog heugt,
En half is weggegleden.
Waar was dat oud plantsoen?
Waar geurden zoo de zoden
Van roze' en levend groen -?
En 't was ook iets met dooden.
Hoe vlotte menig keer
Dat beeld door deze vleugen,
En nooit vond ik het weer
In mijn doorgeurd geheugen.
't Wordt ook al oud en dort,
Totdat het heel verschrompelt -
Zooals mijn geest oud wordt
En langzaam onderdompelt.
Misschien, van geen belang,
Is 't zoo vanzelf gekomen,
Of groeide het voorlang
Uit losgeraakte droomen.
Maar 't lijkt of ik 't nog nooit
Zoo vurig wilde weten -
En vaster weet 'k dan ooit,
Dat ik het ben vergeten.
Heb ik mijn leven af,
Dan wilde ik later graag
Rondom een rozengraf
Een kleine palmhaag!
C.S. Adama van Scheltema
Kijk voor meer gedichten hier.
Kijk voor meer gedichten van Adama van Scheltemahier.
