Een prent uit 1895, het aquarium bevat
papyrus en beeldt een sloot uit,
Het jongetje kijkt van vlakbij
naar het aquarium, hij bestudeerd
het microleven in de bak.
dit is alleen mogelijk waneer lagere
dieren in het water voorkomen. Onder het
aquarium ligt een afhevel apparaat.
In de tegenwoordige aquaria komt geen
microleven meer voor: de filters hebben
het verwijderd. Het aquarium is een tv
geworden en wordt van een afstand
bekeken, en is ecologisch gezien een.
woestijn.
Een prent uit 1903 zowel boven als onder
de waterspiegel is er leven, het aquarium staat
op een rond tafeltje in de huiskamer voor het raam.
Er is dus geen achtergrond in het aquarium.
-1 rode watermijt
-2 geleirups mosdiertje (Cristella mucedo).
-3 Hydra
-4 Visbloedzuiger (Piscicola).
-5 Branchipus schaefferi, een zoetwatergarnaal
-6 Plumatella, een mosdiertje.
-7 Apus, een arthropod
-8 Schijfhoren (Planorbis planorbis), een longslak
-9 Drie-doornig Stekelbaarsje
-1 Eendekroos
-2 Kikkerbeer
papyrus is een snelle groeier en een alternatief voor riet
vooral voor verwarmde aquaria
Een webcam is een handig en
uiterst goedkope manier om
lagere dieren waar te nemen
Niet alle webcams zijn geschikt
voor vergroting.
het ecologisch aquarium
Het doel van een ecologisch aquarium is om een natuurlijke omgeving
het leven onder water zoveel mogelijk natuurlijk na te bootsen.
Dus ook het plankton en al het microscopische leven.
Dit kan niet gebeuren door gebruik te maken van pompen
of electrische verlichting boven de bak. Pompen en zuurstofbellen
hebben een funeste invloed op microscopisch waterleven en kunnen daarom
ook niet gebruikt worden. In onderstaand artikel wordt uitgelegd hoe
het wel kan, ook zal de geschiedenis van het ecologisch aquarium
aan bod komen
doel
De bedoeling is om een aquarium te creeren waarin ook lagere en microscopische dieren
en planten in leven, en zich voortplanten. Een ander doel kan zijn om een
is een volmaakt stil Japans of Zen aquarium te maken
Nog weer een andere doel kan zijn een zogenaamd wijnglasaquarium of een
reisaquarium te scheppen. Deze aquaria kunnen in het midden van een kamer staan,
zonder snoeren, lampen, pompen, filters etc.
Om een indruk te geven welk een uitzonderlijke dieren te houden zijn is zo´n aquarium,
zie de volgende gravure met lagere inheemse dieren:
.
een gravure uit het begin van de vorige eeuw toont 5 groepen lagere dieren
1: vlokreeften 2: mosdiertje 3: bloedzuigers
4: vijvermossel 5: zoetwaterslakken
geschiedenis
De eerste aquaria waren (zoveel mogelijk) in ecologisch evenwicht. Er waren toen
maar twee manieren om water te reingen , namelijk handmatig afhevelen van afval
en verversen van water. Het doel was een andere dan tegenwoordig, een aquarium
werd gehouden om het onderwater leven te bestuderen, nieuwsgierigheid was dus
de drijfveer. In Nederland kwamen de boekjes van Heijmans en Thijsse uit
(in sloot en plas), het bestuderen van de natuur kon thuis worden voortgezet
in een aquarium. De aquaria waren toen dus onderdeel van de gehele natuur, en niet
noodzakelijkerwijs ingebed in een glazen bak, onderstaande gravure moge dat verduidelijken.
Deze gravure komt uit een van de oudste boeken over aquaria (1870). In deze tijd
was het noodzakelijk een aquarium in biologisch evenwicht te houden door middel
van planten, er waren immers geen electrische pompen.
Daarnaast werd het aquarium ook qua stijl ingepast in de omgeving: niet alleen
met planten,ook het meubel is in art deco stijl (fin du siecle), passend bij
de plantengroei. Aquaria werden als kijkobjecten (kijkdozen) midden in de
kamer gezet, vaak in ronde kommen, en niet zoals nu tegen de wand als een
soort tv.
De electrische verwarming en de electrische pomp maakten de hobby mogelijk op de
manier zoals wij die nu kennen: veel vissen in een bak, vooral bedoeld om de
schoonheid van de dieren en planten te tonen. Met behulp van filters , pompjes,
luchthevels wordt voorkomen dat de dieren in hun eigen ammonia omkomen.
In dergelijke aquaria zijn de lagere dieren verdwenen, alleen bij zoutwateraquaria
wordt dit nagestreefd, en dan alleen voor de grote soorten, niet voor het plankton
van de zee.Tegenwoordig is er een nieuwe impuls in ecologie ontstaan doordat
steeds meer kennis over ecologie van watermilieu´s bekend wordt, met name door
nieuwe technieken in de industriele water en rioolzuivering
drie waterzuiveraars bij elkaar: riet, kikkerbeet en eendekroos
voorwaarden
1. In een ecologisch zoet of zoutwater-aquarium te houden mag geen voer worden toegevoegd!
In een voedselrijk milieu zal een bepaalde soort gaan overheersen, de mooiste dieren
en plantjes verdwijnen dan.
2. Geen pompen of filters ! deze verwijderen doeltreffend alle mooie dieren, plankton, rotiferia , eitjes, larven
alles wordt opgeslokt door de electrische waterzuivering, wat overblijft is een
steriele wereld
3. Zo voedsel arm mogelijk! dus begin met een voedsel arm milieu, en ontrek daar
voedingstoffen aan (Zonder pompen natuurlijk)
4. Een beperkt aantal dieren. Hoe meer dieren hoe meer problemen met afvalstoffen,
daarbij is er dan gevaar en concurrentie voor de lagere dieren.
5 Geen TL lampen. Ik werk met daglicht , sávonds met richtspots met tijdschakelaar.
Tl Lampen verhinderen de inkijk van boven , grote waterplanten worden in hun groei
belemmerd, er zijn draadjes en snoertjes
ecologische waterzuivering
Er bestaan verschillende manieren om water op een biologische manier te zuiveren, de volgende
drie methodes zijn voorbeelden welke ik zelf gecombineerd toepas:
1
De eendekroosmethode:
Er is geen plant op aarde welke sneller groeit dan eendekroos, deze plant ontrekt
veruit de meeste fosfaat en nitraat aan het water. Een andere goede eigenschap is
dat eendekroos ook direct nitraat en nitriet kan opnemen , er zullen hierdoor
geen pieken van ammonia ontstaan. Hoe meer nitraat des te sneller groeit eendekroos.
Een andere biezondere eigenschap is dat eendekroos Ph dalingen tegengaat. Ook vinden
veel lagere dieren een schuilplaats tussen de wortels. Door af en toe het eendekroos
te verwijderen blijft het eendekroos het nuttig werk doen.
Kijk voor meer info op eendekroos, hier is
alle info over de eendekroosjungle te vinden.
2
Waterranonkel-methode.
De waterranonkel is een plant met een geweldige groeikracht.
Niet zo efficient als eendekroos maar groeit ook buiten de bak door en blijft dan voeding
aan het water ontrekken. Deze plant kan geweldig groot worden en blijft veel fosfaat/nitraat aan het
water ontrekken. Veel waterdieren hebben een biezondere relatie met de waterranonkel. Door de ranonkel te snoeien
te snoeien blijft deze plant in conditie. Er zijn meer waterplanten die soortgelijke
effecten doen, er zijn ook veel soorten ranonkel.
kijk voor veel meer over de ranonkel info bij ranonkel
3
Een Helofytenfilter.
Riet in een zandbak geplaatst is een uitstekende waterzuiveraar.
Doordat zich rondom de wortels van het riet zich veel aerobe bacterien
vestigen zijn het hier vooral de aerobe bacterien welke het waterzuiveren.
De stengels van het riet zorgen voor de zuurstofvoorziening van de wortels
De zuiverende werking van het heliofytenfilter kan verbeterd worden door het
te reinigen water er van boven naar beneden door heen te laten stromen
In plaats van riet kan ook een van de soorten lisdodde genomen worden.
Deze filters zijn erg effectief in het verwijderen van stikstof dus ammonia,
nitriet en nitraat, maar veelminder effectief in het verwijderen van fosfaat
Een ander voordeel van riet is dat tussen de wortels en stengels van het
riet er erg veel waterdieren beschutting vinden.
In rietstengels overwinteren veel waterinsekten.
Een alternatief voor tropische aquaria is papyrus. Om de wortels kunnen aerobe bacterien leven, de rietstengel voert
de zuurstof aan. Door de grote hoeveelheid aerobe bacterien is er een
groot reinigend vermogen.
4
verlichting onder het aquarium
Door onder het aquarium verlichting te plaatsen is er het mogelijk een
groot biologisch filter toe e voegen naan het aquarium. Deze methode is met name
voor het zoutwater aquarium eenb enorme aanwinst. Er wordt dus gezuiverd zonder te
pompen.Natuulijk dienen er gaten geboord te worden door de ondergrond, en de
bodemplaat van het aquarium dient dikker te zijn dan normaal wateraanvulling zonder electriciteit
Een deel van het water verdampt per dag. Door dit aan te vullen met gewoon leiding water
zou het zoutgehalte stijgen. De verdamping kan sterk beperkt worden door eendekroos en
waterlelie en kikkerbeet.
Er kan aangevuld worden met regenwater of vennetjeswater
Vennetjes water bevat minder voedingsstoffen dan regenwater, regen water heeft
de neiging zuurder te zijn tegenwoordig. Pas op met regenwater uit metalen dakgoten
of buizen. Kreeftachtigen hebben een enzym welke wordt geremd door metaal (koper)ionen.
vergroting van het oppervlak.
Door in plaats van stenen vulcanische rotsen te nemen wordt het oppervlakte
waar bacterien groeien enorm uitgebreid. Ook voorstadia van de lagere dieren vinden
hier een schuilplaats.
geen stromingen in het water.
Wanneer er geen stroming in het water is zal er ook weinig zuurstof transport
naar de bodem zijn.Daardoor krijgen lagere dieren die bodembewoners zijn meer
kansen: wormen, kreeftachtigen , de zogenaamde benthosbewoners. Ook amfibien
kunnen op de bodem leven, en natuurlijk waterinsekten.De allermooiste en teerste
protozoa en rotiferia overleven geen luchtbellenlift en blijven in filters hangen,
hoe fijnmazig ook. Bodemfiltratie wekt ook een stroom op en doet een zuurstofstroom
naar de bodem ontstaan.
wat levert het op?
Op deze manier is het mogelijk een prachtige bak vol met interresante beestjes te
krijgen , kijkdozen, ,niet zozeer mooi ,maar razend spannend. Ook zijn
alternatieve vormen van aquariumhouderij mogelijk:
Het Wijnglasaquarium
Een aquarium houden in een wijnglas is alleen dan pas mogelijk indien
het glas een stabiel milieu herbergt, voor een filter is immers geen plaats.
Een wijnglas aquarium stelt biezonder eisen, en dit is te lezen op wijnglasaquarium.
Een wijnglasaquarium is een uitdaging om een klein stabiel ecosytemen te bouwen.
Het reisaquarium
Er zijn enkele systemen bekend welke het in een volkomen afgesloten pot in principe
oneindig lang voortbestaan kunnen. Deze systemen zijn dus volkomen onderhoudsvrij en
doen het leuk op buro´s. Omdat ze totaal afgesloten zijn , kunnen ze ook meegenomen
worden naar werk, gevangenis of ziekenhuis. Deze zijn ook commercieel te koop. Enkele
voorbeelden (en commerciele producten) te vinden op:wijnglasaquarium.
Momenteel is er veel wetenschappelijke belangstelling voor dit soort systemen, dit dan
ivm de geplande ruimtereis naar Mars.
Het webcam aquarium
Biezonder kleine aquaria kunnen met behulp van vergrotende webcam via het
computerscherm worden waargenomen. Bij het schrijven van dit stuk is in een
hoek van mijn scherm een bakje met diaptomus en cyclops en stentor te zien,
wonderen uit de wereld van het kleine.
De volgende illustraties mogen een ideen geven: in het volgende voorbeeld is
de webcam die van logitech , door de lens uit te draaien kan tot 20x worden
vergroot. Het bakje is een urinepotje welke gratis bij de apotheek gehaald
kan worden. de bodem is recht en dun. De webcambeelden kunnen ook mbv een
beamer op de muur geprojecteerd worden.
Het microscoop aquarium
In een petrischaaltje onder een electrische microscoop kan een miniaquarium
gehouden worden.Vergroting tot 60x Zijn dan goed mogelijk. De gebruikte microscoop
is die van intel , en kost 60 euro , een petrischaaltje zit bijgevoegd.
Een prachtige en betaalbare manier om zeer sterke vergrotingen te krijgen
waterdruppelprojectie met koudlicht
Niet echt een aquarium , maar te mooi om niet te melden.
Met behulp van een blauw-licht laser kan een waterdruppel
met vennetjes water belicht worden , door de ronding
van de druppel wordt er sterk vergroot,
dit is prachtig om te zien in een verduisterde ruimte.
