adder
De adder is een inheemse gifslang welke
eenvoudig aan de zwarte zigzag streep is te herkennen.
Een adder eet vooral muizen, en in mindere
mate ratten. Maar ook spitsmuizen en
hagedissen worden gegeten.
adders en het gif
De adder bijt de prooi razendsnel, en laat
zo mogelijk nog vlugger weer los. Dit gaat
te snel om het te kunnen volgen. Het prooidier
gaat zeker niet direct dood: het leeft
vaak nog een minuut en springt dan weg.
Met behulp van de reuk wordt de prooi opgespoord,
deze is dan al dood en wordt vervolgens ingeslikt
met de kop naar voren. slangen kauwen niet.
Wanneer een adder eenmaal begonnen is met een prooi in te slikken is er geen weg meer terug: Als de prooi te groot is zal de adder stikken.
adders en de verspreiding
Adders hebben een enorm groot verspreidingsgebied:
ze komen voor tot vlakbij de poolcircel,
en verder in geheel Azie en Europa.
adder in Nederland
De adder is in twee gebieden nog veel aanwezig:
in de Veluwe en in Drenthe, met name op de
grens met Friesland. Dit zijn allebei gebieden
met zandgrond. Adders zijn erg variabel in hun uiterlijk:
maar het meest opvallende is de spleetvormige pupil.
De adder is eierlevendbarend.
adders gevaarlijk?
Het is erg zeldzaam wanneer een beet dodelijk is: Er zijn in Groot-Britannie de laatste 20 jaar geen dodelijke ongelukken met mensen gebeurd, wel; met katten en vooral honden. De weinige slachtoffers elders in de wereld zijn kinderen en hoog-bejaarden. Dit wordt dan veroorzaakt door een hartstilstand en dit gebeurd alleen met een hoge dosering van het gif. Beten van adder zijn zelden dodelijk, maar wel ernstig. Een antiserum kan nodig zijn, maar is bij minder ernstige beten af te raden vanwege de vele bijwerkingen. De wond schoonmaken en antibiotica zijn de belangrijkste acties welke door medici dienmen te gebeuren, daarnaast is er kans op shock en erge pijn:
adderbeet complicaties
Adderbeet: problemen ontstaan in de eerste 10 minuten na de beet: bij een allergische reactie ontstaan bloeddruk dalingen en duizeligheid, een zgn anafylactische shock. Zonder an afylactische shock is de beet vooral erg pijnlijk. Maar kan wel vervelende gevolgen hebben : Het lichaamsdeel zwelt op en wordt rood en pijnlijk . Dit verdwijnt weer na verloop van enkele dagen . Voorkom dat het gif in hoge concentaties in het bloed komt: leg het aangedane deel laag Zuig de wond niet uit. Een tegengif verergert het beeld meestal.
De egel en een jonge adder en een primula vulgaris.
egels en adders
Egels zijn de belangrijkste vijand van adders. Door de
stekels van de egel kan deze niet door de
adder gebeten worden. Het gif van de adder
is niet dodelijk voor de egel: Er zijn veel
waarnemingen van egels welke door adders in
de pootjes zijn gebeten maar het overleefd hebben.
andere vijanden van de adders
Hanen zijn niet bang voor adders en fazanten
ook niet. Een haan reageert veel te snel voor een adder. Buizerds vangen jonge adders. Koeien verpletteren adders wanneer ze
deze tegenkomen en zijn ook niet gevoelig
voor het gif. Waarschijnlijk zijn dit de
grootste adder doders in ons land.
In india zijn waterbuffels de grote giftige slangendoders
(cobra, adder) en een belangrijke reden om
waterbuffels en koeien te laten loslopen.
Wanneer een koe of waterbuffel een cobra of adder ziet lopen ze erop af en doden ze die. Koeien en verwanten zijn niet gevoelig voor slangengif. Olifanten hebben dezelfde gewoonte en hebben een te dikke huid voor deze slangen. In het verkeer worden adders soms aangereden, maar
adders vermijden het straatweg oppervlakte.
is het een adder?
In ons land wordt de adder soms verward met de
veel kleinere hazelworm, welke een glasachtige
huid heeft en geen zigzag op de rug.
De ringslang is juist lang en dun, en heeft ook geen zigzag.
adders en andere gifslangen, een plaat uit Brehm.
1 aspisadder of Vipera aspis,
2 Adder of Vipera berus,
3 ringslang of Natrix natrix,
4 Gladde slang of Coronella austriaca,
5 esculaapslang of Zamenis longissimus
De kop van de adder, van boven gezien. De wijdopengesperde
bek met de giftanden. Deze giftanden zijn hol. De botten van de kop
zijn licht, het kaakgewricht kan loslaten om grotere prooien
(ratten) te laten paseren. De buigzame kaken kunnen ook makkelijk breken.
Een ringlang, boven, slikt de prooi levend in, maar een adder
niet. De prooi wordt daarna in zijn geheel opgegeten en
doorgeslikt. Daarvoor moet de onderkaak van de bovenkaak
loslaten om de muis door te slikken. De adder is de enige
gifslang in Nederland, de ringslang wurgt de prooi.
Anatomie van een Europese adder.
De organen zijn niet alleen sterk uitgerekt, maar ook volkomen
asymetrisch waardoor de anatomie verwarrend is.
Door de zeer uitgerekte vorm van het lichaam word de longcapaciteit niet goed benut. Na het eten van een grote prooi is de longfunctie verder beperkt. Een adder kan zich een te grote prooi opeten en dan stikken.
Bron: Brehms Tierleben.
1trachea
2long
3luchtzak, einde van de long
1Carotis of halsslagader rechts
2Carotis of halsslagader links
3hart
4longslagader
5Linker aorta
1Lever
2galblaas
1nier
1eierstokken
1vet
Er zijn erg veel oude afbeeldingen van adders te vinden, deze is van een paartje: met het mannetje boven en het vrouwtje onder.
bron: A.C. Brehm "Tierleben"