aki
Aki is een vrucht welke rijp en dan vooral gekookt wordt gegeten, onrijp is de vrucht sterk giftig. Allen het vruchtvlees wordt gegeten: In rijpe toestand is het wit, onrijp roodachtig. Aki wordt veel gegeten in West Afrika en op Jamaica.
Aki of ackee, met bloem en blad.
aki aan de boom
Aki is een peerachtige vrucht met een stugge schil. Het zachte vruchtvlees bevat 3 of 4 grote zwarte pitten. Deze pitten zijn sterk giftig en kunnen niet gegeten worden.
Schoonmaken van aki door een straatverkoper, Jamaica. De pitten worden van het vruchtvlees gepeld.
De pitten worden gebruikt om zeep van te persen.
aki of ackee op Jamaica
De Aki of Ackee wordt o Jamaica erg veel gegeten. "Ackee and fish" is het nationale gerecht van Jamaica, welke vooral uit gekookte aki met gekookte zoute vis bestaat. Ackee zelf heeft gekookt nauwelijks smaak, het bestaat vooral uit eiwit.Akee in Afrika
Ackee wordt in Afrika in soep meegekookt. Het wordt dus gekookt of soms in olie gebakken. Het is een belangrijke en goedkope eiwitbron en vervangt vis en eieren.
Onrijpe aki aan de boom in een achtertuin. Aki bomen groeien makkelijk en zijn in veel achtertuinen te vinden op Jamaica, ze leveren veel vruchten. Wanneer ze rijp zijn springen de vruchten open en worden ze geoogst, zoals rechts te zien is. De bomen worden tot 25 meter hoog en het fruit moet dan geplukt worden door buurtkinderen welke in de boom te klimmen.
Deze plukken alleen de opengesprongen aki's, de aki moet lachen zeggen ze.
commerciele aki
Er zijn ook commerciele aki plantages. De vruchten worden daar onrijp geoogst en op een rooster in de zon gelegd: De vruchten welke binnen drie dagen openspringen zijn bruikbaar, de rest niet.Twee soorten Aki
Er zijn twee soorten Aki: De "cheese ackee", met stevig vruchtvlees welke ook niet uit elkaar valt bij het koken. De "butter ackee", welke voorzichtig gekookt moet worden anders wordt het boterachtig.Aki is giftig
Aki of Ackee (Blighia sapida) behoort tot de zeepbomen of Sapindaceae family, bomen welke een zeepachtig gif bevatten (saponinen). Aki of ackee veroorzaakt Jamaica-vomiting sickness (Jamaica-braakziekte), veroorzaakt door het gif hypoglycine.. Deze saponinen kunnen ook als zeep zelf gebruikt worden, dit gebeurd in West-Afrika. De giftigheid van saponinen wordt geneutraliseerd door hoge temperaturen.aki of ackee bomen
De Aki of Ackee groeit in een grote boom met leerachtige bladeren en lekker ruikende witte bloemen. Het zijn sterke bomen welke ook op verarmde of vervuilde grond groeien. Ackee kunnen makkelijk vermeerdert worden, vooral door een wortelstek. De bomen dragen het hele jaar droog vruchten, maar vooral in de winter is de oogst overvloedig.Akee hout
Behalve als fruitboom levert Akee ook goed timmerhout. Het is tropisch hardhout welke zeer bestendig is tegen termieten. Het hout wordt in Ghana "achin" genoemd.